Parlament Europejski przyjął nową dyrektywę dotyczącą praw jazdy, której głównym celem jest poprawa bezpieczeństwa na drogach i zmniejszenie liczby ofiar wypadków w Unii Europejskiej. Nowe przepisy obejmują m.in. zmiany w zasadach szkolenia kierowców, wprowadzenie cyfrowego prawa jazdy, obniżenie wieku zawodowych kierowców oraz wspólny system uznawania zakazów prowadzenia pojazdów w całej Wspólnocie. Reforma jest częścią szerokiego pakietu działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego, zwanego „wizją zero”, który zakłada całkowite wyeliminowanie śmiertelnych ofiar wypadków drogowych do 2050 roku.
Zgodnie z nowymi przepisami kandydaci na kierowców będą musieli zdać egzamin sprawdzający wiedzę z zakresu nowoczesnych technologii i bezpieczeństwa. Egzaminatorzy będą oceniać umiejętność korzystania z systemów wspomagania kierowcy (ADAS), znajomość zasad bezpiecznego otwierania drzwi, a także świadomość ryzyka związanego z martwym polem i używaniem telefonu podczas jazdy. Większy nacisk zostanie położony na bezpieczeństwo pieszych, dzieci i rowerzystów. Parlament Europejski podkreśla, że nowe zasady szkolenia mają przygotowywać kierowców do bardziej odpowiedzialnej i świadomej jazdy w coraz bardziej złożonym środowisku drogowym.
Zmianie ulegnie również okres ważności dokumentów. Prawa jazdy na samochody osobowe i motocykle będą ważne przez 15 lat, natomiast na samochody ciężarowe i autobusy – przez 5 lat. Państwa członkowskie będą mogły skrócić ten okres do 10 lat, jeśli prawo jazdy pełni jednocześnie funkcję krajowego dowodu tożsamości. Kraje unijne będą miały też możliwość nałożenia obowiązku częstszych badań lekarskich lub szkoleń dla kierowców powyżej 65. roku życia. Przed wydaniem pierwszego prawa jazdy lub jego przedłużeniem kierowcy będą zobowiązani do przejścia badań lekarskich, obejmujących m.in. wzrok i układ krążenia. Państwa członkowskie będą mogły zdecydować, czy w przypadku kategorii A i B badania te zastąpić formularzem samooceny zdrowotnej lub inną formą oceny opracowaną na szczeblu krajowym.
Nowa dyrektywa wprowadza również obowiązkowy, co najmniej dwuletni okres próbny dla nowych kierowców. W tym czasie będą oni podlegać surowszym sankcjom za poważne wykroczenia, takie jak prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, brak pasów bezpieczeństwa czy niestosowanie urządzeń przytrzymujących dla dzieci. Zmienią się także zasady uzyskiwania prawa jazdy kategorii B – będzie je można otrzymać już od 17. roku życia, ale do osiągnięcia pełnoletności kierowca będzie mógł prowadzić samochód tylko pod nadzorem doświadczonego opiekuna.
Unia Europejska postanowiła również ułatwić dostęp do zawodu kierowcy zawodowego. Wiek uprawniający do uzyskania prawa jazdy kategorii C zostaje obniżony do 18 lat, a kategorii D do 21 lat, pod warunkiem posiadania kwalifikacji zawodowej. Osoby bez odpowiednich uprawnień będą mogły prowadzić takie pojazdy dopiero po ukończeniu odpowiednio 21 i 24 lat. Ma to pomóc w rozwiązaniu problemu niedoboru kierowców w europejskim sektorze transportowym.
Jednym z najważniejszych elementów nowej dyrektywy jest wprowadzenie cyfrowego prawa jazdy, które będzie można przechowywać w aplikacji mobilnej. Elektroniczny dokument ma stopniowo stać się głównym formatem prawa jazdy w Unii Europejskiej, choć kierowcy nadal będą mogli zamawiać fizyczną kartę, która powinna zostać wydana w ciągu trzech tygodni od złożenia wniosku. Cyfrowe prawo jazdy ma ułatwić obywatelom życie, przyspieszyć procedury administracyjne i umożliwić natychmiastowe aktualizowanie danych w systemie.
Dyrektywa przewiduje również utworzenie wspólnego, unijnego systemu wymiany informacji o cofnięciu lub zawieszeniu prawa jazdy. Oznacza to, że kierowca, który utraci uprawnienia w jednym kraju, nie będzie mógł legalnie prowadzić w innym państwie Unii. Wymiana danych między organami krajowymi ma odbywać się niezwłocznie i dotyczyć będzie najpoważniejszych przestępstw drogowych – prowadzenia pod wpływem alkoholu lub narkotyków, spowodowania śmiertelnego wypadku oraz przekroczenia prędkości o co najmniej 50 km/h.
Nowa dyrektywa wejdzie w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Państwa członkowskie będą miały trzy lata na wprowadzenie nowych przepisów do prawa krajowego oraz dodatkowy rok na ich pełne wdrożenie w praktyce. Reformę uznaje się za kluczowy krok w kierunku budowy bezpieczniejszego, nowocześniejszego i bardziej zintegrowanego systemu transportowego w całej Unii Europejskiej.
Jeśli chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej w tym temacie lub zastanawiasz się jak planowane zmiany wpłyną na prowadzony przez Ciebie biznes w branży transportowej – koniecznie skontaktuj się z naszą kancelarią.
Przygotowała:
Monika Bednarz
Radca Prawny- p.o. kierownika działu procesowego
Kancelaria Prawna Viggen sp.j.
