Od 1 stycznia 2026 roku w polskim prawie pracy wchodzą w życie przełomowe zmiany dotyczące sposobu naliczania stażu pracy. Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, która wprowadza rewolucyjne rozwiązania mające wyrównać szanse pracowników zatrudnionych na różnych formach umów oraz tych prowadzących własną działalność gospodarczą. Do tej pory praca wykonywana na podstawie umów zlecenia, umów agencyjnych czy działalności gospodarczej nie była wliczana do stażu pracy, co powodowało, że wielu pracowników nie mogło korzystać z pełni praw pracowniczych, takich jak dłuższy urlop, dodatki stażowe czy nagrody jubileuszowe. Ta sytuacja wreszcie ulegnie zmianie.
Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśla, że dotychczasowe przepisy nie nadążały za rzeczywistymi formami zatrudnienia i były krzywdzące. Wprowadzenie nowych zasad ma na celu sprawiedliwe traktowanie wszystkich osób aktywnych zawodowo, niezależnie od tego, na jakiej podstawie świadczą pracę. Nowelizacja Kodeksu pracy to odpowiedź na zmieniające się warunki rynku pracy i rosnącą popularność elastycznych form zatrudnienia.
Zgodnie z ustawą do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym współpracy z osobą prowadzącą taką działalność. Nowością jest także uwzględnienie okresów wykonywania umów zleceń, umów o świadczenie usług oraz umów agencyjnych. Co więcej, w staż pracy zostaną wliczone okresy zawieszenia działalności gospodarczej, jeśli były one związane z opieką nad dzieckiem. Dodatkowo, zaliczane będą udokumentowane okresy pracy za granicą, nawet jeśli były wykonywane na innych zasadach niż klasyczna umowa o pracę. Do tego dochodzi również okres pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.
Co ważne, nowe przepisy działają również wstecz, więc osoby, które w przeszłości pracowały na podstawie umów zlecenia lub prowadziły działalność gospodarczą, będą mogły ubiegać się o ponowne przeliczenie swojego stażu pracy. Zaświadczenia potwierdzające takie okresy będzie wydawał Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli ZUS z jakiegoś powodu nie będzie w stanie udokumentować tych okresów, pracownicy będą mogli przedstawić własne dowody, takie jak umowy, rachunki czy potwierdzenia składek.
Wprowadzenie nowych zasad będzie miało duże znaczenie zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców. Osoby, które dotąd pracowały na umowach cywilnoprawnych lub prowadziły własną działalność, zyskają prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, dodatków stażowych, nagród jubileuszowych oraz wyższych odpraw. Z kolei pracodawcy będą musieli dostosować systemy kadrowo-płacowe, przeprowadzić ponowne przeliczenie stażu pracowników i przygotować się na wzrost kosztów wynikających z nowych uprawnień. Mimo to eksperci zwracają uwagę, że zmiany te poprawią motywację i lojalność pracowników oraz zwiększą sprawiedliwość i transparentność systemu zatrudnienia.
Nowelizacja jest odpowiedzią na współczesne wyzwania rynku pracy, gdzie coraz więcej osób pracuje w sposób elastyczny, realizując zadania na podstawie różnych form umów lub prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą. Uznanie takiego doświadczenia w oficjalnym stażu pracy to przełom, który pozwoli na lepsze wykorzystanie kwalifikacji i wiedzy pracowników. Dzięki temu każda forma pracy będzie traktowana w równy sposób, a pracownicy zyskają pełen dostęp do przysługujących im praw i świadczeń.
Nowe przepisy obowiązywać będą od 1 stycznia 2026 roku dla pracodawców z sektora finansów publicznych, czyli instytucji utrzymywanych z budżetu państwa lub samorządów, natomiast dla pozostałych pracodawców zaczną obowiązywać po upływie sześciu miesięcy od daty ogłoszenia ustawy. To oznacza, że już niedługo miliony Polaków będą mogły w pełni wykorzystać swoje doświadczenie zawodowe, które do tej pory było pomijane przez prawo.
W związku z nadchodzącymi zmianami, zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mogą potrzebować wsparcia w prawidłowym przeliczeniu stażu pracy oraz w weryfikacji dokumentów potwierdzających okresy zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej. Nasza kancelaria oferuje kompleksową pomoc w tym zakresie – możemy przygotować odpowiednie zestawienia, weryfikować dokumenty i umowy, a także doradzić, jak wdrożyć nowe przepisy w praktyce, aby cały proces był zgodny z prawem i maksymalnie efektywny dla Państwa firmy.
Przygotowała:
Monika Bednarz
Radca Prawny- p.o. kierownika działu procesowego
Kancelaria Prawna Viggen sp.j.
