Kancelaria Prawna Viggen informuje, że od nocy z 6 na 7 lipca 2025 r. na mocy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Polska wprowadziła tymczasowe kontrole graniczne na wybranych odcinkach granic z Niemcami i Litwą. Środki te mają charakter prewencyjny i zostały wdrożone w odpowiedzi na rosnące zagrożenie związane z nielegalną migracją.
Jak przebiegają tymczasowe kontrole na granicach z Niemcami i Litwą?
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Straż Graniczną, kontrole mają charakter selektywny – oznacza to, że nie są one ani stałe, ani powszechne. Szczególnym nadzorem objęte są pojazdy, które mogą być wykorzystywane do przewozu osób w sposób nielegalny, w tym busy z zabudowaną przestrzenią ładunkową oraz pojazdy z przyciemnianymi szybami.
W praktyce kontrole prowadzone są głównie na wjeździe do Polski, choć warto zauważyć, że działania o analogicznym charakterze prowadzone są już od dłuższego czasu przez niemieckie służby graniczne, które koncentrują się na pojazdach opuszczających terytorium Polski.
Efekty kontroli granicznych z Niemcami i Litwą
Już pierwszego dnia: na granicy litewskiej zatrzymano 4 nielegalnych migrantów (Afganistan) prowadzonych przez obywatela Estonii; na granicy niemieckiej poddano kontroli ok. 160 pojazdów i 350 osób, z czego jednej osobie odmówiono wjazdu.
Choć resort spraw wewnętrznych deklaruje, że działania te nie mają zakłócać płynności ruchu, przewoźnicy drogowi już teraz powinni przygotować się na możliwe opóźnienia i przestoje na granicach. Ich skala będzie zależna od intensywności prowadzonych kontroli po obu stronach granicy – zarówno polskiej, jak i niemieckiej.
W praktyce może to oznaczać:
-
konieczność uwzględnienia zapasowego czasu w planowaniu tras,
-
ryzyko przekroczenia terminów dostaw, co może skutkować karami umownymi,
-
zakłócenia w łańcuchach dostaw, zwłaszcza dla przemysłu produkcyjnego pozbawionego buforowych stref parkingowych.
Kontrole obowiązują do 5 sierpnia 2025, lecz mogą być kilkukrotnie przedłużone, jeśli zagrożenie migracyjne będzie się nasilać. Według prawa Schengen ich czas trwania może wynosić do 6 miesięcy, jeśli uzasadnione.
Jak tymczasowe kontrole graniczne z Niemcami i Litwą wpływają na branżę transportową?
Obawy wyrażane przez branżę transportową są w pełni uzasadnione – sektor ten odpowiada za ponad 1/3 drogowego handlu w Europie, a jakiekolwiek przesunięcia czasowe mogą generować znaczące straty finansowe.
Z danych przekazywanych przez służby graniczne wynika, że nasilenie prób nielegalnego przekroczenia granicy przez państwa bałtyckie, w tym Litwę, spowodowało wzrost presji migracyjnej na terytorium Polski. Część migrantów, którzy nie zostali zatrzymani na granicy z Białorusią, podejmuje próby dostania się do Niemiec przez Litwę i Polskę.
Apel Kancelarii Prawnej Viggen
Zalecamy wszystkim przewoźnikom:
-
na bieżąco śledzić komunikaty Straży Granicznej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji,
-
weryfikować aktualne warunki na przejściach granicznych,
-
odpowiednio dostosować harmonogramy transportowe i przewidzieć margines czasowy na nieoczekiwane przestoje,
-
w razie potrzeby – skorzystać z doradztwa prawnego w zakresie dochodzenia roszczeń wynikających z opóźnień kontraktowych.
Opracowała
Karolina Grzelec – Kierownik Działu Silnik Prawny
Kancelaria Prawna Viggen Sp. j.
