Najnowsze przepisy dotyczące czasu jazdy i odpoczynku kierowców autobusów zostały opublikowane przez Parlament Europejski 2 maja 2024 r. Nowy akt prawny o sygnaturze UE 2024/1258 nowelizuje postanowienia unijnego rozporządzenia nr. 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego i zacznie obowiązywać już od 22 maja 2024 r. Jest to pierwsza nowelizacja rozporządzenia WE 561/2006 od 2020 roku, którą wymusił wówczas pakiet mobilności, dotycząca czasu jazdy i odpoczynków kierowców wykonujących okazjonalne przewozy osób, zarówno krajowe, jak i międzynarodowe.
Przepisy dotyczące czasu pracy kierowców mają na celu zapewnienie, m.in. bezpieczeństwa w ruchu drogowym, dobrych warunków wykonywania zawodu oraz uczciwego prowadzenia działalności gospodarczej w sektorze transportu drogowego. Nowelizacja ma za zadanie dopasować regulacje prawne do specyfiki okazjonalnych przewozów drogowych osób i pozwoli na stosowanie bardziej elastycznych rozwiązań.
Dla wszystkich kierowców zmieni się system nakładania kar przez służby kontrolne z powodu naruszeń związanych z tachografami. W praktyce oznacza to, że inspektor będzie mógł ukarać kierowcę np. za brak wpisu o przekroczeniu granicy w dowolnym kraju UE. Wcześniej nałożenie kary było możliwe tylko na terenie Państwa, w którym doszło do naruszenia. Pozostałe zmiany dotyczą głównie kierowców autobusów wykonujących okazjonalny przewóz osób i będą obowiązywać podczas wykonywania usług krajowych i międzynarodowych na terenie Unii Europejskiej.
Kierowcy wykonujący okazjonalne przewozy osób (krajowe oraz międzynarodowe) mogą od 22 maja 2024 roku dzielić każdą 45-minutową przerwę po czterech i pół godzinach jazdy na dwie części, z których każda musi trwać co najmniej 15 minut. Łączna długość obu przerw musi wynosić minimum 45 minut. Oznacza to, że kierowcy mogą podzielić przerwę na np. 25+20 minut, 30+15, 19+26, itd.
Ważna zmiana dotyczy także możliwości wydłużenia doby pracy kierowcy z 24 na 25 godzin. Przedłużenie okresu dobowego o jedną godzinę pozwala na wydłużenie czasu pracy. Należy jednak pamiętać o spełnieniu następujących warunków:
- wydłużenie doby nie może naruszać czasu pracy kierowców ani zagrażać bezpieczeństwu w ruchu drogowym;
- znowelizowane przepisy dotyczą tylko i wyłącznie przewozów okazjonalnych;
- w dniu skorzystania z odstępstwa czas prowadzenia autobusu może wynosić maksymalnie 7 godzin;
- jednorazowe wydłużenie doby jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy pojedyncza usługa przewozu okazjonalnego pasażerów trwa co najmniej 6 kolejnych okresów liczących po 24 godziny;
- dwukrotne skorzystanie z przedłużenia doby pracy kierowcy jest możliwe tylko wtedy, gdy pojedyncza usługa przewozu okazjonalnego osób trwa co najmniej przez osiem kolejnych okresów 24-godzinnych.
Uwaga! Wydłużenie doby nie dotyczy załogi, w której doba wynosi maksymalnie 30 godzin.
Wykorzystując znowelizowane przepisy dotyczące czasu pracy kierowców wykonujących okazjonalny przewóz osób należy pamiętać o sporządzeniu wymaganej dokumentacji. Mowa tu o wypełnionym formularzu przejazdu, który musi znajdować się w pojeździe i zawierać informacje zgodne z art. 12 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1073/2009. W dokumencie należy m.in. wskazać rodzaj wykonywanej usługi, trasę przejazdu oraz wskazanie przewoźnika lub przewoźników świadczących realizowaną usługę. Zapewnienie formularza stanowi obowiązek firmy transportowej. Wypełniona dokumentacja tego typu musi być przechowywana w pojeździe w formie papierowej lub kopii elektronicznej za okres co najmniej 28 poprzedzających dni. Warto pamiętać, że od 31 grudnia 2024 r. okres ten ulegnie wydłużeniu do 56 dni poprzedzających wypełnienie formularza.
Na koniec warto pamiętać, że międzynarodowe przewozy osób na teren państw trzecich (np. z Polski do Wielkiej Brytanii) nie podlegają pod wspomniane powyżej przepisy unijne, lecz pod umowę AETR.
Opracowała Karolina Grzelec,
Prawnik Kancelarii Prawnej Viggen
