System Track&Trace funkcjonuje na podstawie dyrektywy PE i Rady 2014/40/UE z 3 kwietnia 2014 r. ws. zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylającej dyrektywę 2001/37/WE.
Od 2019 r. w systemie Track&Trace gromadzone są informacje nt. przemieszczania, zamawiania, fakturowania, a także płatności za papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów. Unijnym Systemem Śledzenia Ruchu i Pochodzenia Wyrobów Tytoniowych (Track&Trace) obecnie objęte są papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów. Art. 15 ust 7 dyrektywy 2014/40/UE, wśród podmiotów uczestniczących w obrocie wyrobami tytoniowymi, wymienia przedsiębiorstwa transportowe, które w konsekwencji tego również objęte są Systemem Track&Trace.
Od 20 maja 2024 roku do systemu Track&Trace trafią także wszystkie inne wyroby zawierające w swoim składzie tytoń. W konsekwencji, systemem Track&Trace zostaną objęte wszystkie wyroby tytoniowe podlegające akcyzie oraz wyroby tytoniowe niebędące wyrobami akcyzowymi, przeznaczone do spożycia przez konsumentów, które w swoim składzie zawierają tytoń.
Wszystkie podmioty, które biorą udział w produkcji, magazynowaniu, dystrybucji i sprzedaży wyrobów tytoniowych muszą być zarejestrowane w systemie Track&Trace. W przypadku podmiotów realizujących usługi przewozu wyrobów tytoniowych, które obejmują wprowadzanie wyrobów tytoniowych do magazynu, centrum logistycznego lub innego obiektu, w którym wyroby tytoniowe są przechowywane, obowiązki w zakresie Systemu Track&Trace obejmują:
• rejestrację w Systemie, poprzez złożenie wniosku o kod identyfikacyjny podmiotu gospodarczego (art. 14 ust. 1 rozporządzenia 2018/574) oraz kody identyfikacyjne zakładów, dla wszystkich miejsc lub budynków, w których wyroby tytoniowe są przechowywane (art. 16 ust. 1 rozporządzenia 2018/574). Rejestracja dokonywana jest za pośrednictwem portalu ID ISSUER (https://idissuer.pl) udostępnionego przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych S.A.;
• rejestrowanie zdarzeń związanych z wyrobami tytoniowymi, o których mowa w art. 32 ust. 1 rozporządzenia 2018/574, w szczególności:
• przyjazd wyrobów tytoniowych do zakładu (magazynu),
• wysyłkę wyrobów tytoniowych z zakładu (magazynu),
• przeładunek wyrobów tytoniowych.
W systemie muszą się również zarejestrować punkty sprzedaży, które oferują konsumentom wyroby tytoniowe. Jest to jedyny obowiązek ciążący na punktach sprzedaży detalicznej związany z funkcjonowaniem systemu Track&Trace, jednak jego niedopełnienie może uniemożliwić zakup wyrobów tytoniowych od dostawców od 20 maja 2024 r.
System Śledzenia Wyrobów Tytoniowych (Track&Trace) to coś innego niż system monitorowania przewozu drogowego i kolejowego towarów (SENT). SENT funkcjonuje na podstawie regulacji krajowej. Natomiast System Śledzenia Wyrobów Tytoniowych ma oparcie w przepisach Unijnych. Jeżeli chodzi o tytoń to systemowi SENT podlega:
• susz tytoniowy (za susz tytoniowy uznaje się, bez względu na wilgotność, tytoń, który nie jest połączony z żywą rośliną i nie jest jeszcze wyrobem tytoniowym (kod systemowy 0001) – bez względu na jego ilość w przesyłce,
• bibułka papierosowa, jeżeli może być stosowana do maszynowej produkcji papierosów, z wyłączeniem bibułki papierosowej w książeczkach lub tutkach,
• taśma formująca, jeżeli może być stosowana do maszynowej produkcji papierosów -jeżeli masa brutto przesyłki towarów objętych tymi pozycjami przekracza 10 kg.
W skrócie, systemowi SENT polegają określone w przepisach towary służące do produkcji wyrobów tytoniowych, natomiast wyroby tytoniowe podlegają systemowi Track&Tarce.
w przypadku wyrobów tytoniowych wyprodukowanych poza Unią Europejską (UE), obowiązki w zakresie systemu Track&Trace będą dotyczyć tylko wyrobów przeznaczonych lub wprowadzanych na rynek UE.
Celem systemu Track&Trace jest zwalczanie nielegalnego handlu wyrobami tytoniowymi oraz ochrona zdrowia publicznego, budżetu państwa, oraz podmiotów prowadzących legalną działalność w zakresie wyrobów tytoniowych.
Opracowała
Karolina Grzelec – prawnik kancelarii Prawnej Viggen Sp.j.
