Branża TSL od wielu lat cierpi na niedobór kierowców zawodowych. Przewoźnicy z roku na rok mają coraz większy problem aby znaleźć odpowiednio wykwalifikowanych pracowników. Szacuje się, że na polskim rynku brakuje od 100-125 tys. kierowców. I to zapotrzebowanie stale rośnie.
Nie pomagają nawet relatywnie wysokie zarobki. Wielu truckerów stwierdza, że już „wyleczyło się” z transportu. Rzeczywiście – trudne warunki nie zachęcają do pracy w branży. Praca daleko od domu, zjazdy raz na 3-4 tygodnie, dodatkowe obowiązki związane z załadunkami i rozładunkami i ogólne wyczerpanie psychiczne sprawiają, że wielu zawodowych kierowców porzuciło transport w poszukiwaniu innych alternatyw zarobkowania.
Jednak to nie jedyne przyczyny braków kadrowych w polskim transporcie. Zwróćmy uwagę, że w wyniku transformacji ustrojowej w latach 90. znacznie ograniczono ilość szkół zawodowych, które kształciły kierowców oraz mechaników. Zniesiono również obowiązkową służbę wojskową w ramach której można było uzyskać uprawnienia do prowadzenia pojazdu. Społeczeństwo się starzeje, a kolejni zawodowi kierowcy przechodzą na emeryturę. Nowych, młodych truckerów jest jak na lekarstwo. Odstraszają również koszty uzyskiwania uprawnień, które w przypadku kat. C+E mogą wynieść nawet około 10 tys. złotych.
Należy już teraz zająć się zapełnieniem luki zatrudnieniowej w branży TSL, ponieważ skutki braków kadrowych w tak ważnej gałęzi polskiej gospodarki mogą być katastrofalne.
Czy Polska posiada jakąś alternatywę, inne źródło pozyskiwania nowych kierowców? Czy kierowcy z zagranicy, przede wszystkim ze wschodu są w stanie pokryć nasze zapotrzebowanie? Już teraz wiemy, że zdecydowanie nie. Po wielkim boomie migracyjnym i masowym zatrudnianiu pracowników – przede wszystkim z Ukrainy, sytuacja mocno uległa zmianie. Kierowcy często rezygnują z pracy u polskich przewoźników, ich głównym celem staje się Europa Zachodnia.
Jedną z grup, które należałoby zaktywizować w celu pozyskania do branży TSL są osoby niepełnosprawne. Wbrew pozorom zatrudnianie osób niepełnosprawnych jako kierowców zawodowych nie należy do rzadkości. I co więcej – osoby te doskonale radzą sobie za kierownicą. Oczywiście przewoźnik zatrudniający osobę posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności musi liczyć się z pewnymi ograniczeniami. Nie są one jednak na tyle uciążliwe aby nie sprostać wymaganiom.
Co trzeba wiedzieć zatrudniając osobę niepełnosprawną na stanowisku kierowcy zawodowego?
Przede wszystkim w przypadku niepełnosprawnego kierowcy lekarz medycyny pracy musi wyrazić zgodę na wydłużony czas pracy oraz pracę w porze nocnej i godzinach nadliczbowych. Zgodnie z art. 15 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych:
1. Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
2. Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
2a. (uchylony)
3. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
4. (uchylony)
ALE:
Art. 16. 1. Przepisów art. 15 nie stosuje się:
1) do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
2) gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.
2. Koszty badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, ponosi pracodawca.
Przy uzyskaniu takiej zgody można planować pracę kierowcy tak jak w przypadku pozostałych kierowców. Jednak należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 17 wskazanej ustawy:
Art. 17. Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Nie narusza to przepisu art. 134 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).
W związku z powyższym, do czasu pracy kierowcy będzie trzeba doliczyć dodatkowe 15 min. Taką przerwę kierowca może wykorzystać np. w czasie przestoju lub wydłużając przerwę 45 do 60 min. Należy również mieć na uwadze, że osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym lub umiarkowanym, ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.
Co do pozostałych warunków zatrudnienia, w przypadku specyfiki pracy kierowcy ciężko zapewnić osobie niepełnosprawnej idealne warunki. Jednak jeśli kierowca zawnioskuje do pracodawcy o dostosowanie stanowiska pracy, w miarę możliwości należy to uwzględnić.
Warto również wiedzieć, że jeśli przedsiębiorstwo zatrudnia powyżej 25 osób, a 6% stanowią osoby niepełnosprawne, nie trzeba uiszczać składki na PFRON. Dodatkowo dla osób niepełnosprawnych można ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzenia (jednak nie mogą to być osoby w wieku emerytalnym) oraz dofinansowanie do dostosowania stanowiska pracy.
Aktywizacja osób niepełnosprawnych do zawodu kierowcy nie rozwiązuje rzecz jasna problemu braków kadrowych w branży TSL, ale może być jednym z elementów podejścia systemowego w ramach którego kładziony będzie nacisk na aktywizację różnych grup społecznych, w tym również aktywizację kobiet. Pomocą służyć powinny również dofinansowania na start w branży oraz kampanie mające na celu zachęcić młodych ludzi do podjęcia pracy w zawodzie. Należy również skupić się na poprawie warunków pracy kierowców, którzy już pracują w transporcie.
Jeśli mają państwo pytania w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych, zapraszamy do kontaktu:
jak@viggen.pl , tel.: 519 140 984
