W działalności gospodarczej na różnych rynkach produktowych dochodzić może do nieuczciwej konkurencji. Jednym z wykorzystywanych działań w stosunku do konkurencji jest dumping cenowy.
Kancelaria Prawna Viggen Sp. j posiada 20 – letnie doświadczenie w branży rolno – spożywczo – przemysłowej. Pomagamy naszym klientom w sprawach, w których ich interesy rynkowe są naruszone poprzez stosowanie przez konkurentów nieuczciwych praktyk rynkowych lub praktyk stanowiących nadużycie pozycji dominującej lub monopolistycznej na rynku.
Pomagamy naszym klientom prowadzącym działalność gospodarczą w zwalczaniu praktyk rynkowych:
1. których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku, polegających w szczególności na:
• ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
• ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;
• stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
• uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem.
2. stanowiących nadużycie pozycji dominującej, polegających w szczególności na:
• bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;
• ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;
• stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
• uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
• narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści.
Kancelaria Prawna Viggen specjalizująca się w prawie konkurencji, jest bezcennym partnerem dla przedsiębiorców, którzy znajdują się w sytuacji, w której konieczne jest zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Zespół kancelarii posiada wiedzę i doświadczenie, aby pomóc w identyfikacji i dokumentowaniu nieuczciwych praktyk konkurencyjnych. Naszym zadaniem jest przeprowadzenie analizy sytuacji i przedstawienie najlepszej strategii, która doprowadzi do osiągnięcia celów klienta. Nasza Kancelaria będzie również reprezentować przedsiębiorcę w przypadku wszczęcia postępowania sądowego w celu zwalczania nieuczciwej konkurencji.
Stosowanie różnych działań związanych z nieuczciwą konkurencją polega na podejmowaniu działań pozwalających na usuwanie konkurencji na rynku. Szczególnie mniejsze i średnie firmy mają trudności w utrzymaniu się na rynku w przypadku, gdy stosowane są nielegalne działania. Jednocześnie dumping jest wykorzystywany współcześnie przez firmy działające poza granicami kraju w celu zdobywania rynku nowego kraju.
Definicja dumpingu nie została bezpośrednio wyjaśniona w żadnym polskim akcie prawnym. Analogiczną definicję posiada pojęcie nieuczciwej konkurencji, które zgodnie z art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oznacza sprzedaż towarów i usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odsprzedaż poniżej kosztu zakupu w celu eliminowania innych przedsiębiorców. Innymi słowy, zjawisko dumpingu definiowane jest jako wprowadzenie do obrotu handlowego produktów po cenie niższej od jego ceny przeciętnej na rynku krajowym – oznacza to zaniżanie ceny eksportowej w stosunku do ceny tego dobra w normalnym obrocie na rynku krajowym.
Art. 15 Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej mówi:
„Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez:
1) sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców;
2) nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców;
3) rzeczowo nieuzasadnione, zróżnicowane traktowanie niektórych klientów;
4) pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży;
5) działanie mające na celu wymuszenie na klientach wyboru jako kontrahenta określonego przedsiębiorcy lub stwarzanie warunków umożliwiających podmiotom trzecim wymuszanie zakupu towaru lub usługi u określonego przedsiębiorcy.
2. Czyn, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, może polegać w szczególności na:
1) ograniczeniu w istotny sposób lub wyłączeniu możliwości dokonywania przez klienta zakupu u innego przedsiębiorcy;
2) stworzeniu sytuacji powodujących pośrednio lub bezpośrednio narzucenie klientom przez podmioty trzecie konieczności dokonania zakupu u danego przedsiębiorcy lub u przedsiębiorcy, z którym dany przedsiębiorca pozostaje w związku gospodarczym;
3) emisji, oferowaniu oraz realizacji znaków legitymacyjnych podlegających wymianie na towary lub usługi oferowane przez jednego przedsiębiorcę lub grupę przedsiębiorców pozostających w związku gospodarczym, w okolicznościach wskazanych w pkt 1 lub 2.
3. Czynem nieuczciwej konkurencji jest także utrudnianie małym przedsiębiorcom, w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. poz. 1178, z późn. zm.), dostępu do rynku przez sprzedaż towarów lub usług w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 400 midx2 po cenie nieuwzględniającej marży handlowej, z zastrzeżeniem ust. 5.
4. Utrudnianiem dostępu do rynku, o którym mowa w ust. 3, jest również:
1) emitowanie oraz realizacja znaków legitymacyjnych podlegających wymianie na towary lub usługi, oferowanych poniżej ich wartości nominalnej;
2) emitowanie oraz realizacja znaków legitymacyjnych podlegających wymianie na towary lub usługi o cenie przewyższającej wartość nominalną znaku.
3. Nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji sprzedaż, o której mowa w ust. 3, jeżeli jest dokonywana w ramach:
1) wyprzedaży posezonowej, dokonywanej dwa razy w roku na koniec sezonu letniego i zimowego, trwającej każdorazowo nie dłużej niż miesiąc;
2) wyprzedaży ze względu na upływający termin przydatności towarów do spożycia lub upływającą datę minimalnej trwałości;
3) likwidacji obiektu handlowego, o ile sprzedaż taka trwa nie dłużej niż 3 miesiące od dnia podania do publicznej wiadomości informacji o likwidacji tego obiektu, a w przypadku likwidacji wszystkich obiektów handlowych przedsiębiorcy w związku z zaprzestaniem przez niego działalności handlowej – nie dłużej niż rok.”
Warto również zwrócić uwagę, że zjawisko dumpingu w Polsce jest czynem zabronionym. Zgodnie z art. 18 ww. ustawy,
„1. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony może żądać:
1) zaniechania niedozwolonych działań;
2) usunięcia skutków niedozwolonych działań;
3) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
4) naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
5) wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
6) zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.”
Największym problemem dla branży mięsnej jest dumping, czyli rażąco niskie ceny ofertowane przez sieci wielkopowierzchniowe. Przymykanie oczu na problemy branży przyniosło już efekty – z mapy Polski zniknęło mnóstwo małych przedsiębiorców, którzy działali w handlu. Natomiast w ubiegłym roku 2023 zostało zamkniętych 3 tys. małych, lokalnych sklepów np. popularne spożywczaki, warzywniaki, ale też sklepy z nabiałem czy mięsem. Dwa lata temu upadło 2 tys. sklepów, więc skala jest ogromna.
Omawiając temat drapieżnictwa cenowego, nie sposób nie wspomnieć o tym, że stosowanie takiej polityki może być przedmiotem postępowania przed prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Paradoksem może wydawać się, że obniżanie cen przez firmy dominujące może stanowić naruszenie wolnej konkurencji ze szkodą dla konsumentów. Jednakże obok zwiększania zysków bezpośrednio kosztem klientów, przedsiębiorcy mają też interes w tym, by uzyskać korzyść pośrednią, szkodząc bezpośrednio tylko konkurentom. Klasycznym przykładem takiej praktyki tępiącej konkurencje będzie w pewnych okolicznościach właśnie drastyczne „drapieżne” obniżenie przez przedsiębiorcę dominującego cen swych towarów lub usług. Jest to taktyka szkodliwa dla konsumentów, bo obniżenie cen jest krótkotrwałe. Docelowo zaś prowadzi ono do tego, że firma dominująca, pozbywszy się konkurentów, którzy nie dotrzymali jej kroku, może bezkarnie już narzucić ceny wygórowane oraz w inny sposób naruszać interes konsumenta.
Drapieżnictwo cenowe polega na tym, że w celu wyeliminowania równie efektywnych konkurentów, drapieżca celowo krótkoterminowo poświęca zysk (lub ponosi straty), bądź obniżając ceny do poziomu, któremu nie są w stanie sprostać konkurenci (choć maja tą samą wydajność kosztową co dominant), bądź antycypując jednakże, że będzie w stanie odrobić stratę lub utracony zysk w późniejszym czasie, gdy działania jego osiągną już zakładany skutek niszczący konkurencję, gdy pozbywszy się rywali, będzie mógł powrócić do wcześniejszego poziomu cen lub podnieść je do poziomu sprzed rozpoczęcia obniżek.
Obniżki cen służą tu zatem nie konsumentom, lecz dominantowi do ochrony posiadanej lub uzyskania jeszcze większej siły rynkowej. Inaczej mówiąc, drapieżnictwo cenowe polega na poświęcaniu zysków poprzez obniżanie cen, którego jedynym logicznym celem jest wyeliminowanie konkurenta.
Podstawą prawną Ścigania drapieżnictwa w prawie polskim jest art. 9 ust. 2 pkt 1 i 5 Ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów który mówi wprost:
„1. Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.
2. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:
1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;
(…)
5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji; (…)”
W toku postępowania urzędu antymonopolowego badane są różne okoliczności. Przedsiębiorca składa wyjaśnienia i okazuje szereg dokumentów, które podlegają dokładniej analizie. Są one też, porównywane z tymi, jakie przedstawi konkurencja.
Do uznania, że pobieranie przez przedsiębiorcę mającego na rynku pozycję dominującą zaniżonych cen ma charakter nielegalny, nie wystarczy samo wykazanie zrezygnowania z zysków czy też generowania strat. Celem takiego działania musi być dodatkowo antykonkurencyjne wykluczenie z rynku konkurentów dominującej firmy. Z takim zjawiskiem mamy do czynienia, gdy zagrożony zostaje interes konsumentów.
Obecnie prowadzona przez dominujące na polskim rynku sieci sklepów wojna cenowa z reguły prowadzi na rynku do dwóch scenariuszy, które są etapami tego typu rywalizacji. W pierwszym konsumenci przez jakiś czas na tym wygrywają, bo robią tańsze zakupy. W drugim wariancie sieci obniżają ceny, ale tylko jakiejś grupy towarów, które wówczas mocno promują. Pozostałe ceny są raczej w normie lub lekko zawyżone, żeby skompensować sobie starty.
Zatem konsument, chcąc naprawdę zaoszczędzić, musiałby dane rzeczy kupować w jednym sklepie, a pozostałe w drugim, trzecim i czwartym. Tylko szybko by się zgubił w swoich szacunkach, bo promocje wyjątkowo często się zmieniają. Inną kwestią jest to, że sklepy to nie instytucje charytatywne i muszą przecież zarabiać. A wojna cenowa doprowadza je do nieustanych obniżek cen, żeby wyprzedzić konkurencję. W związku z tym powstają pewnego rodzaju straty, które firmy muszą sobie zrekompensować. Robią to tak, że gdzie ujmą sobie zysku, to dołożą w innym miejscu. Ale konsument już tego nie widzi. Ma tylko przed oczami komunikat, że dana grupa towarów jest tańsza niż u konkurencji. Tym sposobem dyskonty odbierają klientów innym mniejszym przedsiębiorstwom.
Kolejno warto również wskazać, że w ramach posiadanych powiązań handlowych, duże sieci nabywają towary (dotyczy to między innymi produktów mięsnych) poniżej cen oferowanych innym podmiotom, by następnie sprzedać je po cenach znacząco niższych od cen ich nabycia. Niższa wartość sprzedaży może skutkować zaniżeniem zobowiązania podatkowego m.in. poprzez sztuczne zaniżenie dochodu. Warto tu wskazać na treść artykułu 14 ust. 3 ustawy o CIT, z którego wynika, że
„art. 14 ust 3. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający”
Reasumując do skutków dumpingu można zaliczyć zmiany na rynku produktów w kraju, na których działają firmy korzystające z dumpingu. Zmiana struktury rynku może być niekorzystna zarówno dla konsumentów a także dla państwa. Dumping może prowadzić co monopolizacji czy oligarchizacji rynku, która jest niekorzystna dla konsumentów. Z punktu widzenia państwa, likwidacja konkurencji w postaci krajowych firm sprawia, że państwo może być na danym rynku zależne od zagranicznych producentów czy dostawców.
Nie jest to sytuacja korzystna, gdyż przy problemach gospodarczych kraju takie firmy mogą wycofywać się z rynku co dodatkowo może pogarszać sytuację danego kraju a także może znacząco podnosić ceny na rynku.
Walka z nieuczciwą konkurencją nie zawsze jest zadaniem prostym. Oskarżenie o działania na szkodę interesów danego przedsiębiorstwa muszą zostać szczegółowo udowodnione. W takiej sytuacji skutecznej pomocy prawnej udzieli doświadczony zespół Kancelarii Prawnej Viggen. Nasza kancelaria oferuje szeroki zakres usług z zakresu prawa gospodarczego, jedną z nich jest ochrona klientów przed nieuczciwą konkurencją.
W swoim wieloletnim dorobku prawnym możemy wymienić współtworzenie rynku rolnego i przetwórstwa m.in. przyczyniliśmy się do zmian w przepisach ustawy i przetwórstwie produktów rolnych, obsłudze prawnej ministerstwa rolnictwa gdzie Dyrektor Generalna KPV Anna Nieć-Mrzygłód przez ponad rok pełniła rolę doradcy ministra, udział w projekcie ustawy o promowaniu polskich produktów i etykiet, udział w projekcie ustawy dotyczącej giełd rolnych oraz skróconego łańcucha dostaw, przygotowanie projektu ustawy o rodzinnych gospodarstwach rolnych, obsługa przewozowych spółek skarbu Państwa i MHR jak również negocjacje z Prezydentem RP w zakresie regulacji w obszarze rolnictwa.
Skuteczność działań Kancelarii Prawnej Viggen potwierdza szereg podziękowań kierowanych od takich podmiotów jak Polska branża Tytoniowa, branża owoców miękkich czy od Sejmu RP za wsparcie rolnictwa.
Kancelaria Prawna Viggen została uhonorowana prestiżowym Certyfikatem – Lider Usług Prawnych zarówno w bieżącym roku 2024 jak również w roku 2023. Laur Lider Usług Prawnych uznawany jest za jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień, dla kancelarii prawnych, świadczących najwyższą jakość obsługi w Polsce, które cechują się wybitnymi osiągnięciami oraz posiadają nadzwyczajnie dobre opinie klientów.
Zespół KPV został doceniony za nadzwyczajną jakość, innowacyjność, pionierskość i nieszablonowość w obsłudze prawnej klientów a w szczególności za skuteczne realizowanie najtrudniejszych zleceń tzw.: „Mission Impossible”.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że Certyfikat Lider Usług Prawnych, jest kolejną nagrodą dla Zespołu Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j.: W 2022 roku Kancelaria Prawna Viggen otrzymała nagrodę w konkursie „ORŁY PRAWA” , otrzymała także prestiżową nagrodę za stworzenie najlepszego innowacyjnego produktu prawniczego dla logistyki i transportu (LexTrans24 „SILNIK PRAWNY”). (więcej na ten temat znają Państwo na naszym blogu: https://jazdaprawna.pl/kancelaria-prawna-viggen-liderem-uslug-prawnych-2023/
Kancelaria Prawna Viggen jako doświadczony ekspert funkcjonujący na rynku od 24 lat ze stałą kadrą wyspecjalizowanych prawników, specjalistów, księgowych i współpracujący z podmiotami powiązanymi w transporcie takimi jak Stowarzyszenie „Najlepsza Droga” podmiotem rozliczającym jak spółka VTS Project oraz spółkami zajmującymi się tworzeniem prawidłowych zasad unieruchomienia jednostek ładunkowych dając Państwu bezpieczeństwo i gwarancję legalności (Logistic Technologies) przez co staje się dla Państwa idealnym partnerem biznesowym gwarantując pełną, bezpieczną, komplementarną i spójną obsługę ekspercką w zakresie prowadzonego przedsiębiorstwa.
Zajmujemy się pełną obsługa cywilistyczną (zlecenia, obsługa kontraktowa) i prawa pracy, wyspecjalizowaną obsługą karną i karno-skarbową, obsługą przewozową (analiza prawidłowości transportu, umów transportowych/spedycyjnych, ubezpieczeń, prawidłowości unieruchomienia jednostek i spełnienia norm HACCP) oraz obsługą żywności (etykietowanie itp.).
Zapraszamy do współpracy:
tel.: 509-982-577, 12 637-24-57,
e-mail: biuro11@viggen.pl
tel.: 519-140-984,
e-mail.: jak@viggen.pl
Opracowały:
Karolina Grzelec – Kierownik Działu Silnik Prawny
Anna Nieć-Mrzygłód – Dyrektor Generalny Kancelarii Prawnej Viggen
