Od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono wymóg prowadzenia ewidencji odpadów w formie elektronicznej. Forma papierowa nie jest już akceptowalna. W związku z powyższym, przedsiębiorcy zobowiązani są do korzystania z modułów ewidencji oraz sprawozdawczości w ramach systemu BDO. Termin składania sprawozdań za rok poprzedni upływa zawsze 15 marca.
Przypomnijmy, że BDO to baza danych o produktach i opakowaniach, która zawiera informacje o gospodarce odpadami. Obowiązki wynikające z ustawy o odpadach musi wypełnić każdy przedsiębiorca, który generuje lub posiada odpady inne niż komunalne.
Obowiązek rejestracji i prowadzenia sprawozdawczości w BDO dotyczy zatem m.in.
warsztatów samochodowych,
gabinetów stomatologicznych oraz lekarskich,
gabinetów weterynaryjnych,
firm budowlanych, remontowych,
sklepów spożywczych,
sklepów wielkopowierzchniowych,
producentów pojazdów,
producentów opakowań,
importerów wprowadzających produkty w opakowaniach,
producentów sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Natomiast z ewidencji odpadów zwolnieni są:
wytwórcy odpadów komunalnych, w tym osoby fizyczne,
wytwórcy odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do stacji demontażu.
Jeśli firma prowadzi drobną działalność (np. sprzedaż makulatury w niewielkich ilościach), najprawdopodobniej wpis do BDO nie będzie jej dotyczył. Jeśli przedsiębiorca nie przekracza ilości odpadów uwzględnionych w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r., w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, z dużą dozą prawdopodobieństwa wpis go nie obowiązuje. Mimo wszystko zalecamy aby każdy przypadek był szczegółowo analizowany i konsultowany.
Opłaty za wpis BDO są uzależnione od wielkości przedsiębiorstwa i wynoszą kolejno 100 zł /rok dla mikroprzedsiębiorcy oraz 300 zł/rok dla pozostałych podmiotów. Opłatę za poprzedni rok kalendarzowy należy uiszczać do końca lutego. Warto mieć jednak na uwadze, że nie wszystkie firmy podlegają opłacie.
Za brak wpisu do BDO lub podanie błędnych danych przewidziane są kary administracyjne – nie niższe niż 5 000 zł i nie wyższe niż 1 mln. zł. Sąd może również wyznaczyć karę aresztu lub grzywny.
Aktualne obowiązki związane z BDO
Przyjmijmy, że mamy do czynienia z podmiotem, który podlega wpisowi.
Pierwszy krok to 1. rejestracja w BDO. W przypadku podmiotu z siedzibą w Polsce, nie powinno być żadnych problemów, natomiast nieco bardziej skomplikowana procedura czeka firmy zagraniczne – zarówno te z oddziałami w Polsce, jak i te które ich nie posiadają (sytuacja bardzo często dotyczy firm transportowych, które przewożą towar tranzytem przez terytorium Polski – takie podmioty również muszą uzyskać wpis do BDO!).
W dalszej kolejności należy pamiętać o 2. bieżącym raportowaniu, które polega na wystawianiu i zarządzaniu m.in.:
1). Kartami Przekazania Odpadów (KPO)
2). Kartami Ewidencji Odpadów (KEO)
Przede wszystkim należy pamiętać o prawidłowym doborze kodu odpadów. Karty ewidencji prowadzimy odrębnie dla każdego miejsca prowadzenia działalności.
Kolejnym obowiązkiem jest 3. sukcesywna aktualizacja danych. Należy mieć na uwadze, że wszelkie zmiany należy przesyłać do 30 dni.
W firmach należy wdrożyć również odpowiednie 4. procedury. Każde przedsiębiorstwo korzystające z BDO pełni określoną rolę w obiegu odpadów. Należy określić ją w BDO i na tej podstawie trzymać się określonych schematów działania.
Przykładowo w ramach schematu obiegu KPO:
Podmiot Przekazujący – tworzy KPO w systemie BDO przed rozpoczęciem transportu, następnie przekazuje odpady.
Podmiot Transportujący – generuje potwierdzenie wystawienia KPO w systemie BDO (Podmiot Przekazujący również ma taką możliwość), podmiot następnie transportuje odpady do Podmiotu Przejmującego.
Podmiot Przejmujący niezwłocznie i każdorazowo potwierdza przyjęcie odpadów, podając: masę, datę oraz godzinę przyjęcia.
Podmiot Transportujący niezwłocznie i każdorazowo potwierdza zakończenie transportu.
Oczywiście role podmiotów w BDO mogą się przeplatać – przykładowo Podmiot Przekazujący może być równocześnie Podmiotem Transportującym. Wszelkie czynności w BDO należy wykonywać z odpowiedniego poziomu, wybierając konkretną rolę, którą pełni w danym momencie dany podmiot.
Funkcjonalności BDO będą w przyszłości generowały kolejne procedury dla przedsiębiorców. Planuje się między innymi wprowadzenie obowiązku wprowadzania danych z faktur do systemu. Każdy użytkownik, który wystawia faktury związane z usługami za gospodarowanie odpadami będzie zobowiązany wprowadzać do systemu taką dokumentację oraz podpinać faktury do Kart Przekazania Odpadów.
Adriana Kominowska – ekspert działu „Silnik Prawny” Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j.
