W poniedziałek, 19 lutego 2024 roku, prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy, która m.in. przedłuża legalności pobytu ukraińskich uchodźców wojennych do 30 czerwca 2024 roku. Ustawa ta wynika z decyzji Rady UE, która przedłużyła tymczasową ochronę dla ukraińskich uchodźców do 4 marca 2025 r.
Ustawa z 9 lutego 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 21 lutego 2024 r., poz. 232. Ustawa ta weszła w życie 22 lutego 2024 r.
Nowelizacja zakłada wydłużenie obywatelom Ukrainy okresu ważności wiz krajowych i zezwoleń czasowych, a także terminu do opuszczenia przez Ukraińców terytorium Polski oraz terminu dobrowolnego powrotu obywatela Ukrainy. Wydłużone zostały również ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy, a także okres, w którym pobyt obywatela Ukrainy uznawany jest za legalny na terytorium Polski na podstawie wizy Schengen. A to oznacza, że uchodźcy wojenni z Ukrainy, których pobyt uznany jest za legalny mają m.in. swobodny dostęp do rynku pracy, prawo do korzystania ze świadczeń rodzinnych, dostęp do opieki zdrowotnej jak również możliwość wykonywania działalności gospodarczej.
W związku z nowelizacją ww. ustawy do 30 czerwca 2024 r. przedłużono rozwiązania dotyczące:
• okresu, w którym dopuszcza się na potrzeby zamieszkania zbiorowego obywateli Ukrainy tymczasowe wykorzystanie oddanego do użytku obiektu budowlanego, który nie spełnia wymagań przepisów techniczno-budowlanych, przeciwpożarowych oraz higieniczno-sanitarnych;
• okresu ważności wydanych lub udzielonych obywatelom Ukrainy: wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy, kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”;
• terminu do opuszczenia przez obywatela Ukrainy terytorium RP;
• okresu, w którym uznaje się za legalny pobyt obywatela Ukrainy na terytorium RP na podstawie wizy Schengen wydanej przez polski organ lub organ innego państwa obszaru Schengen, a także dokumentów określonych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1030/2002;
• okresu, w którym nie stosuje się przepisów dotyczących wymaganego dochodu w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez obywatela Ukrainy, który wykonuje działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Ponadto, w mocy pozostają przepisy prawa zawarte w art. 2 ust. 10 i 11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, które dodatkowo przedłużają okres uznawanego za legalny pobytu:
1. do 31 sierpnia 2024 r. w przypadku:
• osób, które w dniu 30 czerwca 2024 r. będą korzystać z wychowania przedszkolnego, będą realizować obowiązek szkolny albo realizować obowiązek nauki, a jeżeli te osoby są małoletnie – również ich rodziców lub opiekunów;
• osób, które w dniu 30 czerwca 2024 r. będą pobierać naukę w przedszkolu lub szkole funkcjonujących w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, a jeżeli te osoby są małoletnie – również ich rodziców lub opiekunów;
• osób, które nie później niż w roku szkolnym 2022/2023 rozpoczęły naukę w branżowej szkole II stopnia, szkole policealnej lub szkole dla dorosłych, a jeżeli te osoby są małoletnie – również ich rodziców i opiekunów.
2. do 30 września 2024 r. w przypadku:
• osób, które przystępują do egzaminu maturalnego w terminie poprawkowym, a jeżeli te osoby są małoletnie – również ich rodziców i opiekunów.
Karolina Grzelec,
prawnik,
