Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Prezentacja zakresu podmiotowego uregulowań źródeł prawa pracy w transporcie drogowym. Źródła prawa pracy w ujęciu podmiotowym branży transportu drogowego są silnie zróżnicowane. Dzieje się tak z uwagi na zróżnicowanie branży transportowej w zakresie przedmiotowym (różnorodność pod branż transportu drogowego).
Źródła prawa pracy omawianej branży (nie uwzględniając uregulowań Kodeksu Pracy), kształtują prawa i obowiązki kierowców. Źródła te nie określają natomiast zasad pracy innych pracowników branży transportowej: pomocników, konduktorów, spedytorów, dyspozytorów, pracowników terminali załadunkowych itp.
W kontekście przedmiotowego opracowania przez kierowców należy rozumieć osoby wykonujące:
Zarobkowy okazjonalny przewóz drogowy osób autobusami przewożącymi powyżej 8 osób z kierowcą w transporcie krajowym oraz międzynarodowym.
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, w szczególności takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców (za wyjątkiem rozdziału 4a),
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
rozporządzenie 1071/2009 WE,
-
rozporządzenie 1073/2009 WE,
-
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Zarobkowy przewóz rzeczy pojazdami powyżej 3,5 tony dmc w transporcie krajowym oraz międzynarodowym.
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, w szczególności takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców (za wyjątkiem rozdziału 4a),
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
rozporządzenie 1071/2009 WE,
-
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Niezarobkowy przewóz na potrzeby własne osób autobusami przewożącymi powyżej 8 osób z kierowcą w transporcie krajowym oraz międzynarodowym.
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, w szczególności takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców (za wyjątkiem rozdziału 4a),
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Niezarobkowy przewóz na potrzeby własne rzeczy środkami transportowymi powyżej 7,5 tony dmc w transporcie krajowym oraz międzynarodowym.
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, w szczególności takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców (za wyjątkiem rozdziału 4a),
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Przewóz osób na liniach regularnych powyżej 50 km (w tym także przewóz regularny specjalny),
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, w szczególności takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców (za wyjątkiem rozdziału 4a),
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
rozporządzenie 1071/2009 WE,
-
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Przewóz osób na liniach regularnych do 50 km (w tym także przewóz regularny specjalny),
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, w szczególnośic takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców w tym także w zakresie uregulowań rozdziału 4a.
Z powyższego wynika wyraźny, ścisły i sformalizowany podział podmiotowego powiązania źródeł prawa z charakterystyką realizacji transportu. Ma to miejsce tak w przypadku transportu krajowego jak i międzynarodowego.
Warto jednak zauważyć, że istnieje jeszcze drugi podział w aspekcie podmiotowym uwzględniający formę zatrudniania kierowcy. Klasyfikację podmiotowych źródeł prawa pracy można przedstawić w dwóch kategoriach kierowców:
-
zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne w szczególności takie jak:
-
Kodeks Pracy,
-
ustawa o czasie pracy kierowców w tym także uregulowania rozdziału 4a (z wyłączeniem rozdziału 3a) ,
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
rozporządzenie 1071/2009 WE,
-
rozporządzenie 1073/2009 WE (selektywnie do grupy kierowców autobusów).
-
innych niż zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Zastosowanie do nich będą miały podstawowe akty prawne, wszczególności takie jak:
-
ustawa o czasie pracy kierowców wyłącznie w zakresie uregulowań rozdziału 3a,
-
rozporządzenie 561/2006 WE,
-
rozporządzenie 3821/85 EWG wraz z kolejnymi nowelizacjami,
-
umowa AETR,
-
rozporządzenie 1071/2009 WE,
-
rozporządzenie 1073/2009 WE (selektywnie do grupy kierowców autobusów).
Przez kierowców innych niż zatrudnionych na podstawie umowy o pracę należy rozumieć:
a) kierowców zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych,
b) kierowców świadczących usługi na podstawie tzw.: „samozatrudnienia”,
c) właścicieli firm transportowych, którzy jednocześnie wykonują czynności kierowania środkami transportowymi.
– typ mieszany.
Należy jeszcze wspomnieć o szczególnej kategorii kierowców, podlegających równolegle obu powyższym klasyfikacjom. Są to kierowcy realizujący transport na liniach regularnych do 50 km. Ich szczególna sytuacja wynika z okoliczności, że podlegają bez względu na formę zatrudnienia zawsze uregulowaniom rozdziału 4a ustawy o czasie pracy kierowców a jednocześnie jeśli nie są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, wówczas dodatkowo podlegają uregulowaniom rozdziału 3a ustawy o czasie pracy kierowców.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
