Konferencja transportowa czy żarty z uczestników? Jak to w końcu jest z tymi ryczałtami noclegowymi i dietami w Polsce i we Francji? Można je zaliczać czy nie? Jak to jest z formą działalności transportowej – jaką posiadać formę organizacyjną aby czuć się bezpiecznie? Jak „przekształcić się” w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością? Jak to w końcu jest z zasadami wykonania ewidencji czasu pracy kierowców – jak dokonać odbiorów aby zapłacić mniej za godziny nadliczbowe?
Na uzyskanie tych i innych odpowiedzi liczą z utęsknieniem uczestnicy konferencji transportowych i owszem otrzymują – ale jeśli chodzi o jakość uzyskanych informacji to czasami zwyczajnie brak słów…
Miałem ostatnio okazję uczestniczyć w takim wydarzeniu i pozwolę sobie podzielić się z Państwem własnymi spostrzeżeniami pisząc kilka zdań odrębnych do tez, które usłyszałem podczas prelekcji. Nie będę nikogo oceniał – prezentacje były bardzo ładne i eleganckie, po prostu szanując inne poglądy, wyrażę kilka zdań odrębnych:
1. Nie należy „przekształcać się” z działalności w spółkę, ponieważ…
W mojej ocenie całkowicie i kategorycznie odradzam przedsiębiorcom transportowym zastosowanie się do rady, aby „przekształcili” własną działalności gospodarczej w spółkę (z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytową lub akcyjną).
Jest to rozwiązanie:
– niekorzystne pod względem podatkowym,
– niezwalniające zarządu spółki (z o.o.) z odpowiedzialności prywatnym majątkiem,
– niezabezpieczające majątku spółki,
– w praktyce wprost skutkujące w większości przypadków konsekwencjami w postaci uzyskania dwóch poważnych naruszeń, o których mowa w rozp. 1071/2009 WE, a w konsekwencji utratą dobrej reputacji, licencji. Po co przekształcać się w spółkę, która niemalże skazana jest na utratę licencji?
To oczywiste, że z uwagi na „kontynuację historii” działalności gospodarczej teoretycznie najkorzystniejsze byłoby „przekształcenie” w spółkę, ale w praktyce musiałoby to w prawie wszystkich przypadkach zakończyć się utratą dobrej reputacji, więc koncepcja taka niemalże całkowicie odpada. Zresztą i tak dotychczasowa działalność gospodarcza, nawet po założeniu nowej spółki, będzie bardzo przydatna z kilku różnych powodów.
Absolutnie odradzam zmianę jednostki organizacyjnej poprzez zastosowanie formy „przekształcenia”. Należy założyć nową spółkę, ale nie może to być spółka z o.o., jawna, komandytowa, ani akcyjna.
2. Ryczałtów noclegowych po orzeczeniu TK wypłacać nie można, chyba że…
W mojej ocenie całkowicie nieprawdziwa jest informacja, iż po orzeczeniu TK dopuszczalna jest wypłata ryczałtów noclegowych poprzez umieszczenie zapisów o ich wypłacie w regulaminie wynagradzania. Szczytem tupetu lub braku wiedzy jest powoływanie się przez prelegenta na treść art. 77 zn. 5 § 3 KP, skoro norma prawna oparta na treści tego przepisu (w związku z art. 21a UoCzPK i przepisami rozp. MpiPS z 2013r), uznana została za niekonstytucyjną. Absolutnie nie można zgodzić się z taką poradą. W mojej ocenie jest to informacja całkowicie błędna, co może sprawdzić każdy kto po prostu przeczyta sentencję orzeczenia TK.
Czy to oznacza, że na pewno nie można wypłacać ryczałtów noclegowych? Można i to na dwa sposoby:
– w umowach cywilnoprawnych (nie mylić z „samozatrudnieniem”),
– po uzyskaniu korzystnej interpretacji indywidualnej ZUS i US, o sprawie której wbrew pozorom dość trudno jest sporządzić wniosek, ale oczywiście jest to wykonalne.
3. Diety i ryczałty we Francji oczywiście wolno zaliczyć, ale…
W mojej ocenie całkowicie mylna jest informacja przekazywana podczas konferencji, jakoby niedopuszczalne było zaliczanie na poczet płacy minimalnej we Francji diet i ryczałtów za noclegi. Polecam w tym zakresie analizę wytycznych francuskiego Ministerstwa oraz treści art. 3 pkt. 1 pkt. 7 dyrektywy 96/71 WE, na które Francuzi się powołują. Z wytycznej Ministerstwa wynika coś dokładnie odwrotnego – a mianowicie, że nie można zaliczać diet i ryczałtów tylko w tej części, w której stanowiły pokrycie realnych kosztów noclegu i wyżywienia. Wprost wynika to z całej treści kluczowego fragmentu wytycznych. Francuzi bezpośrednio piszą, że nie można zaliczyć na poczet diet takiej części, która dla francuskich pracodawców stanowi 13,32 euro, a dla pracodawców innych krajów może być nawet niższa, ale powinna być na tyle wysoka, aby kierowcy starczyło na wyżywienie. Tak więc dla bezpieczeństwa powinno to być nie mniej niż 13,32 euro i dopiero nadwyżka może zostać przeznaczona na poczet płacy minimalnej. Dowodem na słuszność tej interpretacji wytycznych jest fakt, że Francuzi powołują się w wytycznych wprost na zasady obowiązujące w art. 3 pkt. 7 dyrektywy 96/71 WE, a te zasady właśnie stanowią, że diety i ryczałty poza częścią stanowiącą pokrycie realnych kosztów, mogą stanowić część płacy minimalnej. Francuzi słusznie wszakże przewidzieli jeden wyjątek – nie wolno na poczet płacy minimalnej zaliczyć ryczałtu noclegowego za realizację noclegów regularnych tygodniowych nawet, gdyby kierowca spał w kabinie. Wszelkie odmienne opinie wynikają, w mojej ocenie, po prostu z nieznajomości zasad prawa unijnego i prawa francuskiego.
4. Wcale nie trzeba wyliczać francuskiej, włoskiem, niemieckiej, holenderskiej lub austriackiej ewidencji na poczet wyliczenia godzin nadliczbowych, chyba że…
To w mojej ocenie kolejne poważne nieporozumienie, często prezentowane przez prelegentów na konferencjach transportowych. Wyjątkiem jest jedynie francuska tzw.: „amplituda”, ale to zasadniczo inne zagadnienie. Najkrócej mówiąc, jeśli została prawidłowo wykazana procedura „automatycznego” określenia właściwości prawa polskiego, albo dokonano świadomego wyboru prawa polskiego, to zasady wyliczenia ewidencji i dodatków do wynagrodzenia będą podlegało prawu polskiemu.
5. Przełączenie selektora na odpoczynek podczas oczekiwania na załadunek jest pracą, chyba że…
W mojej ocenie absolutnie nieprawdziwa jest informacja, jakoby przełączenie selektora podczas oczekiwania na załadunek w tryb odpoczynek lub dyspozycyjność determinował, że kierowca przebywa w stanie odpoczynku lub dyżuru. Z uregulowań ustawy o czasie pracy kierowców wprost bowiem wynika, że to, czy podczas oczekiwania na załadunek kierowcy zaliczony zostanie odpoczynek czy praca, nieuzależnione jest wyłącznie od przełączenia selektora w taki lub inny tryb, lecz od faktu, czy czas oczekiwania jest z góry awizowany czy też nie.
Powyższy przykładowy zbiór spostrzeżeń i moich opinii, potrafię oczywiście szczegółowo uzasadnić w każdym dokładnie zakresie. Nie sposób tego zrobić w krótkiej notatce, ale mam nadzieję, że pozwoli ona Państwu wywołać refleksję nad jakością przekazywanych informacji w tak niezwykle trudnej dziedzinie jaką jest szeroko rozumiane prawo transportowe, prawo pracy oraz unijne prawo pracy i ubezpieczeń społecznych.
Zajmuję się przedmiotową dziedziną od 17 lat i muszę przyznać, że podziwiam odwagę niektórych młodych prelegentów do wywodzenia tez i udzielania porad w obszarach niezwykle trudnych i wymagających wielu, wielu lat doświadczenia dla ich zgłębienia.
Z poradą prawną jest jak z lekarzem – trzeba wysłuchać minimum trzech, żeby wyrobić sobie zdanie i do tego Państwa zachęcam.
Mariusz Miąsko
Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
