Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Ocena prawna i propozycja zajęcia jednolitego stanowiska interpretacyjnego wobec instytucji wykresówek oraz świadectw działalności – wspólne stanowisko polsko-niemieckie – stanowisko BAG.
Na obszarze Niemiec BAG (Bundesamt für Güterverkehr) kwestionowało częstokroć metodykę wypełniania przez polskich przewoźników zaświadczeń unijnych, co było źródłem wielu sankcji finansowych. Dlatego też w roku 2008 doszło za inicjatywą Mariusza Miąsko do ujednolicenia stanowiska pomiędzy stroną polską, a BAG w zakresie ustalenia takiej wspólnej treści zaświadczenia, które było respektowane przez oba (ITD oraz B.A.G.) organy kontrolne. Poniżej przedstawiamy korespondencję w tej sprawie.
W związku z tym, że docierają do Naszej Kancelarii informacje od przewoźników, że na terytorium Niemiec nakłada się na kierowców kary za niewłaściwe dokumentowanie okresów odpoczynku, zwracamy się do Państwa o ocenę prawną i zajęcie jednolitego stanowiska interpretacyjnego wobec instytucji wykresówek oraz świadectw działalności.
Praktyka pokazuje, że organy kontrolne wielokrotnie stawiają kierowcom zarzuty nie okazania „świadectw działalności” spełniających wymogi określone w Rozporządzeniu (WE) 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15.03.2006 r.
w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) nr 2135/98, jak również uchylającego Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85.
Należy uznać, że zarzut ten jest całkowicie niezasadny w przypadku, gdy kierowcy dokonali na rewersie wykresówek odręcznych obrysów wszystkich dni lub części dni za okresy odbioru odpoczynku. Kierowcy ci postąpili w sposób całkowicie prawidłowy i zgodny z obowiązującym stanem prawnym. Zgodnie z treścią art. 15 ust 2 Rozporządzenia Rady EWG 3821/85, w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym „jeżeli w wyniku oddalenia się od pojazdu, kierowca nie jest w stanie używać urządzenia rejestrującego zainstalowanego w pojeździe, wówczas okresy wymienione w ust. 3, tiret drugie, lit. b)-d), powinny być nanoszone na wykresówkę ręcznie(..)”.
Z treści niniejszego artykułu można wywnioskować następującą okoliczność:
Otóż metodologia ręcznego obrysu wykresówek przez kierowców jest całkowicie prawidłowa i posiadająca uzasadnienie prawne. Istotna jest tu okoliczność, aby do odbioru odpoczynku doszło poza pojazdem i zupełnie bez znaczenia jest czy miejscowość w której kierowca odbierał odpoczynek jest jednocześnie miejscowością bazy firmy czy też jakąkolwiek inną miejscowością. Jeśli organy federalnego urzędu
ds. transportu (BAG) uważają, że obrysu odręcznego wykresówki można dokonać jedynie, gdy kierowca odbiera odpoczynek poza miejscowością bazy firmy (np.: w drodze poza granicami kraju), to prosimy o wskazanie podstawy prawnej tej tezy.
Zaznaczamy, że kierowca z uwagi na treść art. 15 ust. 2 tego samego rozporządzenia wręcz nie ma prawa po oddaleniu się od pojazdu celem odbioru odpoczynku dokonywać automatycznego zapisu jeśli:
– nie wie z góry jak długo okres ten będzie wynosił lub
– jeśli wie że będzie on wynosił więcej, niż wolny obszar na wykresówce pozostały do automatycznego udokumentowania odpoczynku.
Przytoczony artykuł określa bowiem jasno, że: (..) wykresówka lub karta kierowcy nie może być używana przez okres dłuższy niż ten, na który jest przeznaczona. Gdyby kierowca chciał dokonać wymiany wykresówki w trakcie odpoczynku, to uchybiłby podstawowemu walorowi odpoczynku wynikającemu z definicji „odpoczynku” określonego rozporządzeniem 561/2006/WE. Art. 4 f tego rozporządzenia definiuje, że:” odpoczynek” oznacza nieprzerwany okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem. Kluczowym elementem jest” swoboda” dysponowania
własnym czasem w trakcie odpoczynku. Ustawodawca zagwarantował, więc kierowcy przebywającemu poza pojazdem alternatywą możliwość udokumentowania własnej aktywności bez względu na jej rodzaj oraz bez względu na miejscowość odbioru
odpoczynku. Kolejną sprawą, na którą chcielibyśmy zwrócić uwagę to jest fakt, że na przestrzeni ostatnich miesięcy nasi klienci wielokrotnie spotykali się z różnorodnymi informacjami uzyskanymi od organów kontrolnych w zakresie metodologii wypełniania i stosowania „świadectw działalności”. W celu ujednolicenia stanowiska oraz unikania udzielania błędnych informacji postanowiliśmy odnieść się głębiej do przedmiotowego zagadnienia. „Świadectwa działalności”, od 12 kwietnia 2007 r. na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej obowiązują na podstawie rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub Umowy europejskiej, dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), stanowiące załącznik do decyzji KE
2007/230/WE, zwane dalej „formularzem”.
Należy zaznaczyć, że wzór świadectwa ma zastosowanie w transporcie międzynarodowym wyłącznie dla następujących sytuacji:
l) 13. gdy kierowca przebywał na zwolnieniu chorobowym;
2) 14. gdy kierowca przebywał na urlopie wypoczynkowym;
3) 15. gdy kierowca prowadził inny pojazd wyłączony z zakresu stosowania Rozporządzenia WE 56112006.
W związku z powyższym art.15.2 jeżeli w wyniku oddalenia się od pojazdu, kierowca nie jest w stanie używać urządzenia rejestrującego zainstalowanego w pojeździe, wówczas okresy wymienione w ust. 3, tiret drugie, lit. b)-d), powinny być nanoszone na wykresówkę ręcznie ( …).
Tak więc, należy ocenić, że ustawodawca słusznie zrezygnował z obowiązku dublowania dokumentacji poprzez nakładanie tego samego obowiązku z jednej strony na przewoźnika, a z drugiej strony na kierowcę. Obecnie obowiązek dokumentowania „zwykłych” okresów wolnych od jazdy legislator nałożył wyłącznie na kierowcę, który na każdy dzień oraz każdą godzinę wolną od jazdy, dyżuru lub pracy musi udokumentować odręcznie na rewersie wykresówki lub papieru termicznego w pozycji „łóżka” oznaczającej „odpoczynek”.
Sprawa jest, więc znacznie prostsza niż się to wydaje i nie ma sensu na siłę doszukiwać się skomplikowanych konstrukcji, skoro przepisy w tym zakresie są spójne, czytelne i bardzo wygodne.
W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, iż z włączenia prawa wspólnotowego w porządki prawne poszczególnych państw członkowskich wynika zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed wszystkimi wewnątrzkrajowymi przepisami prawnymi.
Zgodnie z art. 249 akapit 2 TWE „ Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich”. Nie ma więc wątpliwości co do tego, że w przypadku kolizji norm prawa krajowego z normami rozporządzenia wspólnotowego, pierwszeństwo w stosowaniu ma prawo wspólnotowe.
W nawiązaniu do powyższego prosimy o zajęcie stanowiska co do kwestii polegającej na tym, jak dokumentować okresy odpoczynku tygodniowego inaczej niż obrysowaniem „łóżka” na rewersie wykresówki.
Małgorzata Miąsko – tłumacz przysięgły, Wiceprezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
Państwa pismo z dnia 27 maja 2008-06-09.
Szanowni Państwo,
odnosząc się do Państwa pisma wyżej wymienionego zajmuje następujące
stanowisko:
Państwa pismo koncentruje się na pytaniu, w jakich przypadkach muszą być dokonywane odręczne wpisy na przedkładanych wykresówkach i kiedy konieczne jest przedłożenie dowodu o dniach wolnych od pracy w sensie § 20 Rozporządzenia dot. kierujących pojazdami względnie tzw. „zaświadczenie o dniach wolnych od pracy”.
Jeśli kierowca prowadzi pojazd wyposażony w urządzenie rejestrujące zgodnie z załącznikiem I Rozporządzenia Rady EWG Nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym z dnia 20.12.1985, ostatnio zmienionego Art. 26 Rozporządzenia WE nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15.03.2006 (…………….), kierowca ten musi być w stanie okazać, na każde żądanie funkcjonariusza służb kontrolnych od 1 stycznia 2008 następujące:
1) wykresówki z bieżącego tygodnia oraz wykresówki używane przez kierowcę w ciągu poprzednich 28 dni
2) kartę kierowcy, jeśli ją posiada; oraz
3) wszelkie zapisy odręczne i wydruki sporządzone w ciągu bieżącego tygodnia oraz poprzednich 28 dni zgodnie z wymaganiami niniejszego rozporządzenia oraz rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (Art. 15 ust. 7A Rozporządzenia EWG nr 3821/85).
„Jeżeli w wyniku oddalenia się od pojazdu kierowca nie jest w stanie używać urządzeń zainstalowanych w pojeździe, to tzw. „inne prace”, „gotowość do pracy” jak również przerwy w pracy i odpoczynki, jeśli pojazd wyposażony jest w urządzenie rejestrujące zgodnie z załącznikiem I, wprowadza się na wykresówkę, ręcznie, w drodze automatycznej rejestracji lub innym sposobem, czytelnie i nie brudząc karty (Art. 15 ust. 2 zdanie 4 Rozporządzenia EWG nr 3821/85).
Kierowcy stosują wykresówki zgodnie z Art. 15 ust. 2 zdanie 1 Rozporządzenia EWG nr 3821/85, jednakże w każdym dniu, w którym prowadzą pojazd, począwszy od momentu, w którym go przejmują. Jednakże żadna wykresówka nie może być używana przez okres dłuższy niż ten, na który jest przeznaczona (zdanie 3).
W dni, w które kierowcy nie prowadzą pojazdu, nie są stosowane żadne wykresówki. W te dni nie są również konieczne żadne odręczne zapisy względnie o tak zwanych „innych pracach” lub „gotowości do pracy”. Podjęte czynności nie mogą być, więc wykazane przy kontroli. Tę lukę w regulacji zawarł ustawodawca poprzez § 20 Rozporządzenia dot. kierujących pojazdami.
Potem kierowcy, którzy nie mogą przedłożyć lub nie mogą przedłożyć kompletnych wyznaczonych w Art. 15 ust. 7 Rozporządzenia EWG 3821/85 potwierdzeń, ponieważ w dniu lub w kilka poprzednich 28 kalendarzowych dni prowadzili pojazd, dla którego prowadzenia nie istnieje obowiązek potwierdzenia, byli chorzy, znajdowali się na urlopie lub z innych przyczyn nie prowadzili żadnego pojazdu, przedkładają przy kontroli upoważnionych osób na żądanie odpowiednie zaświadczenie przedsiębiorcy. Tak zwane zaświadczenie o dniach wolnych od pracy jest konieczne tylko na całe dni kalendarzowe, w które nie jest prowadzony żaden pojazd, co wchodzi w zakres rozporządzenia. Na te dni Rozporządzenie EWG nr 3821/85 nie wyznacza również żadnego potwierdzenia (Art. 15 ust. 2 zdanie 1), w które należy podjąć pisemne zapisy. Europejskie regulacje prawne i regulacje narodowe nie kolidują więc ze sobą, jednakże uzupełniają się i zakreślają z innej strony „wolną prawnie przestrzeń”. O tym fakcie orzekła również Komisja Europejska i dlatego stworzyła tak zwany „formularz do świadectwa działalności” , który jednak nie jest wiążący. Formularz elektroniczny i mogący być wydrukowanym jak również dane Państw Członkowskich, które wyznaczają ten formularz jako wiążący, są do uzyskania na stronie: http://ec.europa.eu/transport/road/policy/socialprovision/social form en.htm
W wytycznych/Guidance Notes Komisji Europejskiej, które są skierowane do funkcjonariuszy kontrolnych państw członkowskich z celem zharmonizowanej praktyki kontrolnej (do znalezienia na stronie:
http://ec.europa.eu/transport/road/policy/social provision/social driving time
en.htm), wskazuje się na to, że formularz nie jest zastępstwem dla obowiązków zapisywania czynności w sensie Art. 6 ust. 5 Rozporządzenia EG nr 561/2006 i Art. 15 Rozporządzenia EWG nr 3821/85.
Podsumowując, należy w dni, w które pojazd jest prowadzony – przynajmniej częściowo- odnotowywać wymienione czynności odręcznie na wykresówkach. Jeśli w jakiś dzień kalendarzowy nie jest prowadzony żaden pojazd, to przedsiębiorca ma wystawić kierowcy pismem maszynowym tak zwane zaświadczenie o dniach wolnych od pracy przed rozpoczęciem jazdy podając przyczyny braku potwierdzeń czasu pracy, ma podpisać i wręczyć.
Mam nadzieje, że pomogłam Państwu.
W przypadku pytań proszę o kontakt.
Z pozdrowieniami
Bettina Voigt
TŁUMACZENIE Z NIEMIECKIEGO:
ODPOWIEDŹ Z BAG KOELN
Przepisy socjalne WE w ruchu drogowym – dokumentacja i potwierdzenie tygodniowego okresu odpoczynku
Państwa pismo z dnia 27.05.2008.
Szanowni Państwo,
dziękuję bardzo za skierowane do BAG wyżej wymienione pismo.
W piśmie tym prosicie Państwo o informację i ocenę prawną odnośnie dokumentacji i potwierdzenia utrzymania (tygodniowych) okresów odpoczynku przez kierowców przy pomocy przedłożenia wykresówek względnie zaświadczeń dot. potwierdzenia dni wolnych od pracy.
W związku z tym informuję:
Kierowca, który się oddali od pojazdu, który wchodzi w zakres zastosowania przepisów socjalnych WE w ruchu drogowym względnie narodowych przepisów o personelu kierującym w Niemczech i dlatego nie jest w stanie używać urządzenia rejestrującego zainstalowanego w pojeździe zgodnie z załącznikiem I do Rozporządzenia EWG nr 3821/85, musi nanosić m.i. dzienne okresy odpoczynku na wykresówkę ręcznie, automatycznie lub w inny sposób, Art. 15 ust. 2 podust. 2 litera
a) w powiązaniu z ust. 32 myślnik lit d) Rozporządzenia EWG nr 3821/85.
Z tego wynika, że okres „tygodniowego okresu odpoczynku” w sensie definicji legalnej zgodnej z Art. 4 lit. h) Rozporządzenia WE nr 561/2006 nie jest jest obowiązkowy do nanoszenia lub zaznaczania. Ten obowiązek odnosi się raczej zgodnie z jednoznacznym brzmieniem zgodnie z Art. 15 ust. 3.2. myślnik lit. d)
Rozporządzenia EWG Nr 3821/85 wyłącznie do podzielonego „dziennego okresu odpoczynku” i w związku z tym tylko tylko do dnia bieżącego.
W ten sposób obowiązek nanoszenia dotyczy np. przypadku, gdy kierowca w ciągu 24 godzinnego okresu dwie godziny prowadzi pojazd, potem odbył trzygodzinny odpoczynek poza pojazdem (pierwsza część podzielonego dziennego odpoczynku) i potem w połączeniu z tym odpoczynkiem podejmie ponownie kierowanie. W tym przypadku kierowca musi nanieść część odpoczynku w ilości 3 godzin, zanim będzie kontynuował jazdę.
Zgodnie z ustaleniami Rozporządzenia WE nr 561/2006 i Rozporządzenia EWG nr 3821/85 obowiązującymi bezpośrednio w każdym państwie członkowskim WE nie istnieje obowiązek nanoszenia lub zapisywania odpowiednich danych czynności między innymi na wykresówce za okres, dla którego jest to określone (24 godziny po końcu poprzedniego dziennego lub tygodniowego odpoczynku). To nie oznacza jednak, że nie mógłby tego robić dobrowolnie. Dlatego zgadzam się z Państwem, że kierowca w przypadku, gdy wychodząc ponad istniejący obowiązek nanoszenia czasów za bieżący dzień nanosi całe dni, np. tygodniowego odpoczynku, postępuje zgodnie z prawem.
W każdym bądź razie nakazana okoliczność dla wymienionego okresu, tzn. dla całych dni, nie prowadzi do tego, że przedłożenie zaświadczenia o potwierdzeniu przez kierowcę dni wolnych od pracy wg prawa narodowego w Niemczech jest zbyteczna. Każdy narodowy ustawodawca ma całkowity – zależnie od zawierającego zakresu regulacji ustanowionych konstelacji prawnych poprzez bezpośrednio obowiązujące prawo UE – jeszcze uzupełniający margines swobodnego działania w regulacjach.
Z tego zrobił użytek niemiecki ustawodawca czy też ustanawiający rozporządzenia w dopuszczalny sposób poprzez wydanie odpowiednich przepisów.
Brak również rozpoznawalnej kolizji pomiędzy odnośnymi przepisami prawa europejskiego i narodowym prawem niemieckim, która w odniesieniu do zasadniczego pierwszeństwa obowiązywania prawa wspólnotowego mogłaby prowadzić do wyparcia prawa narodowego przy zastosowaniu prawa.
W celu kontroli przeprowadzonego zgodnego z przepisami i nakazanego tygodniowego odpoczynku jest wymagane od kierowców w Niemczech, którzy wykonują transport pojazdami, którzy podlegają zakresowi zastosowania przepisów socjalnych WE w ruchu drogowym względnie przepisom dot. kierujących pojazdami, zaświadczenie zgodnie z § 20 Rozporządzenia o kierujących pojazdami- o ile te dotyczą „całych” dni.
Z tego wynika, że przy zredukowanym tygodniowym odpoczynku nie musi być przedkładane regularnie żadne zaświadczenie zgodnie z § 20 Rozporządzenia dot. kierujących pojazdami, o ile w tym odnośnym dniu dołączy się ponowny czas kierowania, dla którego są przedłożone odpowiednie zapisy.
Wyjątki od obowiązku przedłożenia zaświadczenia zgodnie z § 20 Rozporządzenia dot. kierujących pojazdami obowiązują w każdym bądź razie z powodu zakazu jazdy w niedziele i dni świąteczne w Niemczech dla jazd w te dni, o ile brak punktów zaczepienia, że kierowca pomimo zakazu jazdy w niedzielę i dni świąteczne prowadził pojazd, który podlega przepisom socjalnym WE w ruchu drogowym.
Tylko przy pomocy przedłożonego potwierdzenia o dniach wolnych od pracy może być udowodnione kompletne potwierdzenie o wykonanych przez personel wykonujący jazdę czasach prowadzenia pojazdu i okresach odpoczynku, innych pracach i przerwach w pracy i.i. Oraz przyczynienie się do bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Obowiązuje to szczególnie również z powodu – jak już przedstawiono – braku uregulowania nie obowiązującego zapisu względnie dokumentacji tygodniowego okresu odpoczynku przez personel kierujący.
Jeśli kierowca zaznaczy w każdym bądź razie na wykresówce lub karcie kierowcy dla okresu czasu bieżącego tygodnia całe dni , w które wykonywał „inne prace” zgodnie z Art. 6 ust. 5 Rozporządzenia EWG nr 561/2006, to jest to jako potwierdzenie wystarczające. Zaświadczenie zgodnie z § 20 Rozporządzenia dot. kierujących pojazdami nie jest w tym przypadku potrzebne.
Na koniec pozostaje dlatego podtrzymać, że dla tygodniowych okresów odpoczynku, o ile te zajmują całe dni, zasadniczo wymagane jest w Niemczech zaświadczenie zgodnie z § 20 Rozporządzenia dot. kierujących pojazdami. Wg reprezentowanego tutaj poglądu prawnego jest jednak potwierdzenie tygodniowego okresu odpoczynku wyłącznie na wykresówce za całe dni w celu potwierdzenia udokumentowania przeprowadzonego zgodnie z przepisami okresu odpoczynku zasadniczo z wymienionych przyczyn NIE wystarczające.
Z pozdrowieniami
z polecenia
Pernutz
