ZUS nadal będzie odmawiał wydania decyzji ws. formularza A1? W związku z licznymi decyzjami odmownymi wydawanymi polskim przewoźnikom drogowym, Dr Mariusz Miąsko wystosował pismo do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie wydawania zaświadczeń A1 obywatelom państw spoza Unii Europejskiej.
Formularze A1, czyli zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej poświadczane są w oparciu o przepisy Rozporządzenia 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz Rozporządzenia (WE) Nr 987/2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004. Rozporządzenie 883/2004 stosuje się do obywateli Państwa Członkowskiego, bezpaństwowców i uchodźców mieszkających w Państwie Członkowskim, którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku Państw Członkowskich oraz członków ich rodzin. Coraz częściej do Kancelarii Prawnej Viggen docierają jednak sygnały o tym, że poszczególne oddziały ZUS (np. w Rzeszowie, Białymstoku) odmawiają wydania zaświadczenia A1 w wyniku nieprzedłożenia wraz z wnioskiem (o wydanie A1) zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały lub tymczasowy. Poniżej treść pisma w przedmiotowej sprawie.
Kraków, 27.03.2017 r
Kancelaria Prawna Viggen Sp.j.
ul. Częstochowska 6
32-085 Modlnica
Sekretarz stanu Stanisław Szwed
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00‐513 Warszawa
W związku z licznymi decyzjami odmownymi wydawanymi polskim przewoźnikom drogowym, uprzejmie proszę o zajęcie stanowiska w sprawie wydawania zaświadczeń A1 obywatelom państw spoza Unii Europejskiej. Formularze A1, czyli zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej poświadczane są w oparciu o przepisy Rozporządzenia 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz Rozporządzenia (WE) Nr 987/2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004. Rozporządzenie 883/2004 stosuje się do obywateli Państwa Członkowskiego, bezpaństwowców i uchodźców mieszkających w Państwie Członkowskim, którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku Państw Członkowskich oraz członków ich rodzin. Coraz częściej dochodzą do nas sygnały o tym, że poszczególne oddziały ZUS (np. w Rzeszowie, Białymstoku) odmawiają wydania zaświadczenia A1 w wyniku nieprzedłożenia wraz z wnioskiem (o wydanie A1) zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały lub tymczasowy.
Mając powyższe na uwadze, pragnę wyjaśnić, że zameldowanie służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu osoby w miejscu, w którym się zameldowała i co najważniejsze zakresy pojęciowe „zameldowania” i „miejsca zamieszkania” są różne – pozostają w stosunku nadrzędności i nie powinny być stosowane zamiennie. Co więcej należy stwierdzić, że takie działanie służy ograniczaniu prawa jednostki.
Uprzejmie nadmieniam, że sprawa ta była poruszana na spotkaniu z inicjatywy Przewodniczącej NSZZ RI „Solidarność” Teresy Hałas w Ministerstwie Rodziny Pracy i Polityki Społecznej dotyczącego zatrudniania pracowników sezonowych w rolnictwie w dniu 3 marca 2017 roku. Obecni na rzeczonym spotkaniu przedstawiciele administracji publicznej zapytani o tę kwestię udzielali niejasne i miejscami sprzeczne ze sobą odpowiedzi, jednocześnie zapewniając, że stosowane wytyczne w tym zakresie zostaną przekazane do informacji publicznej. Na dzień sporządzenia niniejszego pisma, taka wytyczna, mimo zapowiedzi, nie została wydana w związku z czym, zwracam się z uprzejmą prośbą o zajęcie stanowiska w tej sprawie.
W myśl art. 1 Rozporządzenia Nr 1231/2010, rozporządzenie Nr 883/2004 i 987/2009 mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, jak również do członków ich rodzin i osób pozostających przy życiu po ich śmierci, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego.
Ponadto, w ustawodawstwie unijnym nie zostało zdefiniowane pojęcie „legalnego zamieszkiwania”, w związku z tym każdy z krajów powinien stosować definicję legalnego zamieszkiwania zgodną ze swoimi krajowymi przepisami. Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 poz. 380), miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, z kolei art. 28 powołanej ustawy stanowi, że można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.
Konkludując, proszę o potwierdzenia naszego stanowiska, że w celu uzyskania A1 przez obywatela państwa spoza Unii Europejskiej w pełni wystarczające jest posiadanie przez niego miejsca zamieszkania i podanie tego adresu we wniosku o wydanie zaświadczenia A1.
Dr Mariusz Miąsko
