W czwartek, 15 czerwca 2023 roku zapadł ważny dla frankowiczów wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-520/21. Sprawa dotyczy wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu CHF. Chodzi z jednej strony o to, czy banki mogą domagać się od konsumenta jakichkolwiek innych świadczeń oprócz zwrotu wypłaconego kapitału i zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, z drugiej zaś o dochodzenie od banku roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł, że dyrektywa 93/13 ma chronić konsumentów, a nie rynki finansowe, co oznacza, że banki nie mogą domagać się dodatkowych opłat po unieważnieniu umowy. TSUE stwierdził również, że konsumenci mogą żądać od banków rekompensaty za nieuczciwe warunki umowy kredytowej, jeśli jest to zgodne z dyrektywą i zasadą proporcjonalności.
Wyrok potwierdza wydana w lutym opinia Rzecznika Generalnego TSUE w sprawie C-520/21 (opinia z dnia 16 lutego 2023 roku). W ocenie Rzecznika Michaela Collinsa w przypadku uznania, że umowa kredytu jest nieważna z powodu zawartych w niej przez bank nieuczciwych warunków umownych, bank nie ma prawa domagać się od konsumenta jakichkolwiek innych świadczeń niż zwrotu wypłaconego kapitału i zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania konsumenta do zapłaty. Konsument ma natomiast prawo dochodzić dodatkowych roszczeń poza zwrotem spełnionych świadczeń w postaci rat i innych kosztów około kredytowych. Dopuszczalność takich roszczeń będzie jednak rozstrzygana przez sądy krajowe.
Trybunał orzekł, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, należy interpretować w ten sposób, że:
„- nie stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności,
– stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie, z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.”
Trybunał jednoznacznie potwierdził, iż banki nie mają prawa do żądania tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.
Wydano dwa orzeczenia przychylne frankowiczom. W jednym z nich uznano, że w związku z unieważnieniem umowy kredytowej bankowi nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za korzystanie z kapitału przez kredytobiorcę. Drugie orzeczenie natomiast dotyczy kwestii zawieszania spłaty rat kredytu w trakcie procesu, o czym decydować mają krajowe sądy. Zgodnie z tym, sądy nie powinny odmawiać zawieszenia płatności rat w trakcie procesu od momentu złożenia pozwu.
Jeśli umowa kredytowa (ze względu na klauzule abuzywne) zostanie uznana za nieważną, frankowicz może dochodzić od banków roszczeń wykraczających poza zwrot nadpłaconych rat kredytu (powiększonych o odsetki ustawowe za opóźnienie). Tym samym frankowicze mogą uzyskać więcej, niż do tej pory, gdy walczyli wyłącznie o unieważnienie umowy kredytowej.
Ogłoszony wyrok TSUE w sprawie frankowiczów daje kredytobiorcom możliwość, by zawalczyć o swoje interesy. W pierwszej kolejności należy dokładnie przeanalizować zawartą umowę kredytową. Oprócz tego trzeba przejrzeć dokumenty takie jak polisy ubezpieczeń zawartych przy okazji umowy kredytu, regulaminy do umowy kredytu, harmonogram spłaty czy zestawienie rat i odsetek, co pozwoli oszacować kwoty, które ewentualnie miałyby podlegać zwrotowi.
Kancelaria Prawna Viggen zaprasza do współpracy w zakresie analizy dokumentacji, wystosowania reklamacji do banku dotyczącej wspomnianej niezgodności z prawem klauzul indeksacyjnych, bądź w celu wytoczenia odpowiedniego powództwa do sądu.
Zapraszamy do kontaktu:
tel.: 509-982-577
tel.: 519-140-984
tel.: 12 637-24-57
mail: biuro1@viggen.pl
mail: jak@viggen.pl
Opracowała Karolina Grzelec,
prawnik,
