Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Niniejsza publikacja to opracowanie poświęcone roli Wspólnoty Europejskiej w zakresie ustalenia relacji pomiędzy rozporządzeniem 561/2006 WE a AETR.
Podtytuł: Punkt 10 preambuły rozporządzenia 561/2006 WE
Ponieważ przedmiot AETR wchodzi w zakres niniejszego rozporządzenia, Wspólnota jest właściwa w zakresie negocjowania i zawarcia tej Umowy.
„Accord europeen relatif au travail des equipages des vehicules effectuant des transports internationaux par route” jest umową multilateralną wiążącą kilkadziesiąt krajów Europejskich i Azjatyckich. W czasie, gdy powstawała w wyniku prac Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ w Genewie na przestrzeni lat 70 ubiegłego stulecia (weszła w życie 5 stycznia 1976 roku) w negocjacje zasadniczo zaangażowane były poszczególne kraje. Jednak na przestrzeni kilkudziesięciu kolejnych lat na geopolitycznej arenie pojawiła się Wspólnota a później, Unia Europejska, która przejęła na siebie zadania w zakresie negocjowania warunków umowy AETR.
Uzasadnieniem dla takiej okoliczności ma być fakt, że umowa AETR wchodzi w zakres uregulowań rozporządzenia 561/2006 WE. Uregulowanie oraz argumentacja ustawodawcy w przedmiotowym zakresie jest dość szczególna, ponieważ UE z góry założyła, że będzie prowadzić negocjacje w obszarze, który był przedmiotem negocjacji i ratyfikacji poszczególnych krajów – sygnatariuszy.
Powyższa konstrukcja wprost przypomina model funkcjonowania państwa federacyjnego. Wracając jednak do tematu zasadniczego warto zauważyć, że rozporządzenie 561/2006 WE obowiązuje jedynie „terytorium” Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii.
Należało więc ustalić, w jakim zakresie oraz na jakich zasadach obowiązują uregulowania rozporządzenia 561/2006 WE, a w jakim zakresie normy Umowy AETR.
Częściowej odpowiedzi na to pytanie udzielił sam prawodawca w ramach rozporządzenia 561/2006 WE w artykule 23: „Wspólnota podejmie negocjacje z państwami trzecimi, w przypadkach, gdy okażą się one konieczne do wykonania niniejszego rozporządzenia. L 102/10 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 11.4.2006”.
Wyrazicielem powyższej filozofii jest także pkt. 8 preambuły określający, że: „umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe z dnia 1 lipca 1970 r. (AETR), wraz z późniejszymi zmianami, powinna nadal mieć zastosowanie do przewozu drogowego rzeczy i osób pojazdami zarejestrowanymi w dowolnym Państwie Członkowskim lub w państwie będącym stroną AETR, (…)”.
W dalszej części tego samego pkt. 8 preambuły określono: „Niezbędna jest jak najszybsza zmiana AETR, najlepiej w ciągu dwóch lat po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, w celu dostosowania jej postanowień do niniejszego rozporządzenia.”
Rola WE w zakresie określenia relacji pomiędzy uregulowaniami przedmiotowych źródeł prawa pracy wyraziła się w wielu obszarach np.: na gruncie określenia relacji pomiędzy jednym z podstawowych dokumentów „zaświadczenia działalności kierowców” na gruncie umowy AETR i rozporządzenia 561/2006 WE.
W tym zakresie Komisja Europejska wydała wytyczną nr 5 (wersja druga GN 5 – przyjęta w grudniu 2007, opublikowana w lutym 2008, zmodyfikowana w grudniu 2009), określając, że w transporcie AETR zaleca się stosowanie formularza Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych.1
Nie sposób pozbyć się refleksji odnośnie roli Unii Europejskiej w kształtowaniu nie tylko krajowych, unijnych ale także międzynarodowych źródeł prawa pracy.
Podlegają one takiej samej globalizacji jak praktycznie każdy inny obszar a rola ustawodawcy krajowego ulega radykalnemu przeobrażeniu. Sprowadza się ona co najwyżej do „wypełniacza”, obszarów zakreślonych dyrektywami unijnymi lub obszarów nie uregulowanych rozporządzeniami oraz umowami międzynarodowymi i to jedynie w zakresie dopuszczalnym przez same rozporządzenia lub umowy.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
