Transport na potrzeby własne od A do Z. Definicje. Podstawy prawne. Przydatne informacje

Transport na potrzeby własne – jak wskazuje sama nazwa, funkcjonuje najczęściej jako dodatkowa, pomocnicza działalność przedsiębiorcy niezwiązanego z profesjonalnym transportem zarobkowym.  W rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym, niezarobkowy przewóz drogowy – przewóz na potrzeby własne, to każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:

1. a) pojazdy samochodowe używane do przewozu są prowadzone przez przedsiębiorcę lub jego pracowników,
2. b) przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania pojazdami samochodowymi,
3. c) w przypadku przejazdu pojazdu załadowanego – rzeczy przewożone są własnością przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wynajęte, wydzierżawione, wyprodukowane, wydobyte, przetworzone lub naprawione albo celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin,
4. d) nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.

Należy mieć na uwadze, że wykonując przewozy na potrzeby własne w kraju, przedsiębiorca musi dysponować aktualnym zaświadczeniem na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym niezarobkowym transporcie drogowym osób lub rzeczy.

W pojazdach zgłoszonych do zezwolenia, muszą znajdować się wypisy z zaświadczenia, które każdorazowo powinny być okazywane w  trakcie kontroli. Dokument wydaje właściwy dla siedziby firmy starosta. Nie ma konieczności ubiegania się o zezwolenie, jeśli transport odbywa się w ramach powszechnych usług pocztowych, jest realizowany przez przedsiębiorców posiadających uprawnienia do wykonywania transportu drogowego, pojazdy służą do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub dopuszczalna masa całkowita pojazdu lub zespołu pojazdów nie przekracza 3,5 t.

Zezwolenia nie trzeba posiadać również w przypadku działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego. Obowiązek uzyskania zaświadczenia nie dotyczy także rolników (art. 33 ust. 2 pkt 2 stawy o transporcie drogowym). Wniosek o zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym transporcie drogowym osób lub rzeczy należy złożyć do właściwego miejscowo starostwa lub miasta na prawach powiatu. Jeżeli wniosek zawiera braki formalne, urząd wzywa do ich uzupełnienia w terminie 7 dni.

Dokumenty potrzebne do uzyskania zezwolenia:

1. Wniosek o zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym transporcie drogowym osób lub rzeczy
2. Wykaz pojazdów samochodowych
3. Oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców
4. Pełnomocnictwo w sprawach administracyjnych
5. Dowód wniesienia opłaty
6. Potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo

We wniosku należy podać ilość potrzebnych wypisów z Zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym transporcie drogowym osób lub rzeczy. Dokument jest ważny bezterminowo. Uwaga – można z niego korzystać tylko na terytorium Polski.

Oplata za wydanie zezwolenia wynosi 500 zł, dodatkowo należy uiścić 100 zł za każdy wypis z zaświadczenia dla zgłoszonego pojazdu. Opłatę wnosi się na konto starostwa. W przypadku złożenia wniosku przez pełnomocnika, opłata wynosi 17 zł. Za pełnomocnictwo udzielone mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu nie wnosi się dodatkowej opłaty. Zezwolenie zostanie wydane w terminie 1 miesiąca, który jednak w wyjątkowych okolicznościach może wydłużyć się do 2 miesięcy

Czym różni się przewóz na potrzeby własne od innych typów przewozów?

W praktyce bardzo często zdarza się, że mylone są pojęcia transportu na potrzeby własne z przewozem niehandlowym, pojawiają się również wątpliwości, czy niezarobkowy przewóz drogowy, jest tym samym co przewóz na potrzeby własne. Spróbujmy przyjrzeć się definicjom:

PRZEWÓZ NIEHANDLOWY,

czyli NIEZWIĄZANY  z działalnością gospodarczą

Pojęcie przewozu niehandlowego zdefiniowane zostało dopiero w oparciu o wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 października 2013 r. w sprawie C-317/12, w którym wskazano, że pojęcie niehandlowego przewozu rzeczy powinno być interpretowane zgodnie z nazwą, zatem przewóz taki nie może posiadać związku z działalnością gospodarczą i nie powinien być wykonywany w celu osiągnięcia zysku. W związku z powyższym, niehandlowy przewóz drogowy oznacza przewóz dokonywany przez osobę fizyczną, który nie jest związany z wykonywaną przez tę osobę działalnością gospodarczą. Przewóz taki, aby być uznanym za niehandlowy nie może być wykonywany w ramach działalności pomocniczej w stosunku do podstawowej działalności gospodarczej (w przeciwieństwie do transportu na potrzeby własne). Ponadto, niehandlowy przewóz dokonywany przez osobę fizyczną na własny rachunek i jedynie w czasie wolnym. Oznacza to, że wyłączenie z art. 3 lit. h rozporządzenia nie obejmuje przewozów na potrzeby własne wykonywanych pomocniczo do prowadzonej działalności gospodarczej również zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 7,5 tony. […] niehandlowy przewóz w żaden sposób nie może być związany, nawet ubocznie, z prowadzeniem działalności gospodarczej (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 15 stycznia 2019 r. syg. akt II SA/Ol 866/18).

Aktualnie pojęcie „przewozu niehandlowego” zostało zdefiniowane w art. 4 lit. r rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (definicja wprowadzona ROZPORZĄDZENIEM PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2020/1054 z dnia 15 lipca 2020 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 561/2006 w odniesieniu do minimalnych wymogów dotyczących maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, minimalnych przerw oraz dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku oraz zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 165/2014  w odniesieniu do określania położenia za pomocą tachografów). Zgodnie z art. 4 lit. r rozporządzenia (WE) nr 561/2006 niehandlowy przewóz oznacza „każdy przewóz drogowy inny niż przewóz zarobkowy lub na potrzeby własne, za który nie otrzymuje się bezpośredniego ani pośredniego wynagrodzenia i który nie generuje bezpośrednio ani pośrednio żadnego dochodu dla kierowcy pojazdu ani nikogo innego oraz który nie ma związku z działalnością zawodową ani zarobkową.”

 NIEZAROBKOWY PRZEWÓZ DROGOWY

=

PRZEWÓZ NA POTRZEBY WŁASNE

=

TRANSPORT NA POTRZEBY WŁASNE

Zgodnie z art. 4 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym niezarobkowy przewóz drogowy jest to – przewóz na potrzeby własne. Zatem te dwa pojęcia należy rozumieć jako synonimy. Dodatkowo możemy spotkać się również z określeniem „Transport na potrzeby własne”, które również można traktować równoznacznie.