Zmiana ustawy o VAT a obowiązek dodatkowego badania technicznego. Od 1 kwietnia 2014 r. weszły w życie nowe zasady odliczania i rozliczania na gruncie podatku VAT wszystkich wydatków dotyczących samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Jakie konsekwencje rodzi to dla przedsiębiorcy w związku z koniecznością przeprowadzania badań technicznych pojazdów?
Omawiana nowelizacja wprowadziła ogólną zasadę prawa do odliczania 50% podatku naliczonego. Konstrukcja pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony sprawia, że są one co do zasady wykorzystywane nie tylko biznesowo lecz również prywatnie. Założenie, że pojazdy te są wykorzystywane w 50% biznesowo oznacza, że podatek naliczony w odniesieniu do wydatków związanych z tymi pojazdami przysługuje do odliczenia jedynie w wysokości 50% kwoty podatku. Wyjątkiem od powyższej zasady jest odliczenie pełne w wysokości 100% naliczonego podatku. Odliczenie pełne przysługuje w odniesieniu do wydatków:
1. związanych z pojazdami konstrukcyjnie przeznaczonymi do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (tj. autobusów),
2. związanych z pojazdami wykorzystywanymi przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej,
3. dotyczących nabycia towarów montowanych w pojazdach samochodowych i związanych z nimi usług montażu, napraw i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.
Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 86a ust. 4 definiuje pojęcie pojazdów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, o których mowa powyżej w pkt 2 i w tym zakresie rozróżnia dwie kategorie pojazdów:
1. pojazdy, których sposób wykorzystywania podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą;
2. pojazdy, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
W pierwszej grupie mieszczą się pojazdy, których konstrukcja wskazuje na ich przeznaczenie z reguły do użytku prywatnego, jednakże pojazdy te mogą być także wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej. W celu dokonania pełnego odliczenia podatku VAT muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki: sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika wyklucza ich użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu. Sposób prowadzenia ewidencji i jej zakres reguluje art. 86a ust. 6 i 7 ustawy o VAT.
W drugiej grupie mieszczą się pojazdy ustawowo uznane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, przy wykorzystywaniu, których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Już bowiem sama konstrukcja tych pojazdów, wskazująca na ich podstawowe przeznaczenie do celów gospodarczych, wyklucza ich użycie do celów prywatnych lub powoduje, że ewentualny użytek do celów prywatnych będzie nieistotny. W ramach tej grupy ustawa wyróżnia następujące kategorie samochodów:
1. pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:
a) klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
b) z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;
2. pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
3. pojazdy specjalne, które spełniają warunki i wymagania techniczne zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń:
– agregat elektryczny/spawalniczy,
– do prac wiertniczych,
– koparka, koparko-spycharka,
– ładowarka,
– podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
– żuraw samochodowy.
Stwierdzenie spełnienia wymagań technicznych dla opisanych powyżej pojazdów kontrukcyjnie przystosowanych do działalności gospodarczej odbywa się na podstawie dodatkowych badań technicznych przeprowadzonych przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz wydanego przez nią zaświadczenia oraz dowodu rejestracyjnego z właściwą adnotacją o spełnieniu tych wymagań lub dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym – w przypadku pojazdów specjalnych.
Zaświadczenia wydane do dnia 31 marca 2014 r. tracą swoją moc. Konieczne jest zatem przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego. Badanie to powinno zostać przeprowadzone w terminie najbliższego obowiązkowego okresowego badania technicznego, nie później niż przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (czyli przed 1 lipca 2014 r.).
Jednakże należy zwrócić uwagę na wyjątek, który zwalnia od przeprowadzania dodatkowego badania. Zaświadczenia wydane przed dniem 1 kwietnia 2014 r. dla pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van, zachowują swoją ważność dla potrzeb stosowania nowych przepisów, o ile w pojazdach tych nie zostały wprowadzone zmiany skutkujące niespełnieniem warunków technicznych uprawniających do pełnego odliczenia podatku VAT.
Natalia Sołtowska
Kancelaria Prawna Viggen Sp.j.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
