Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Podstawowym obowiązkiem pracownika jest realizacja zadań wyznaczonych przez pracodawcę lub bezpośredniego przełożonego, jeżeli nie są sprzeczne z umową, prawem oraz zasadami współżycia społecznego.
Odmowa wykonania polecenia może stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Istnieją jednak rodzaje prac, które wymagają szczególnej sprawności psychofizycznej, określone w załączniku do rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. Dz.U. Nr 62, poz. 287, w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej, do których należą prace kierowców:
– autobusów,
– pojazdów przewożących materiały niebezpieczne,
– pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 ton i długości powyżej 12 m trolejbusów i motorniczych tramwajów.
Wykonywanie przewozów na w/w pojazdach, daje kierowcy możliwość, powstrzymania się od wykonania pracy ze względu na jego stan psychofizyczny, jednak może to nastąpić po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, przy spełnieniu łącznie dwóch przesłanek określonych w art. 210 par. 4 kodeksu pracy, tj.:
gdy stan psychofizyczny pracownika nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy, gdy powyższy stan jednocześnie stwarza zagrożenie dla innych osób.
Warto także podkreślić, że pracodawca nie może kwestionować takiego oświadczenia pracownika i musi je przyjąć. Ponadto należy zaznaczyć, że stan psychofizyczny jest kategorią ocenną i każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, np. kierowcy
zmarła bliska osoba, dlatego zgłasza kierownikowi, że z powodu przeżywanej tragedii jest załamany, rozkojarzony oraz obawia się, że wykonując pracę polegającą na kierowaniu autobusem z pasażerami, może spowodować wypadek.
Zamierzeniem ustawodawcy, komentowany przepis (art. 210 par. 4 kodeksu pracy) został wprowadzony, nie tylko w celu ochrony zdrowia i życia pracownika, ale również zapobieganie katastrofom i wypadkom komunikacyjnym, do których mogłoby dojść w wyniku błędu spowodowanego niedyspozycją psychofizyczną.
Warto również w tym miejscu zaznaczyć, że pracodawca nie ma prawa żądać od pracownika, przedłożenia zaświadczenia lekarskiego za dany okres niedyspozycji, za który zgodnie kodeksem pracy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia. Pracodawca może jednak powierzyć wykonywanie takiemu pracownikowi inną pracę, która nie wymaga wyjątkowej kondycji psychofizycznej.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
