Błąd Ministerstwa PRiPs w ocenie konieczności oskładkowania ryczałtów noclegowych i diet. Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej popełniło błąd w ocenie, co do konieczności oskładkowania ryczałtów noclegowych i diet.
Kancelaria Prawna Viggen sp.j. w imieniu Stowarzyszenia Uczestników Rynku Komunikacji Samochodowej i Transportu Drogowego „Najlepsza Droga” wystosowała w tym zakresie pismo do Ministerstwa PRiPS oraz Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa z prośbą o sprostowanie. Poniżej treść pisma.
Kraków, 27.03.2017 r.
Kancelaria Prawna Viggen Sp.j.
w imieniu:
Stowarzyszenie Uczestników Rynku Komunikacji Samochodowej i Transportu Drogowego „NAJLEPSZA Droga”
Ul. Częstochowska 6
32-085 Modlnica
KRS: 0000354693
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa
ul. Chałubińskiego 4/6
WNIOSEK O ZMIANĘ STANOWISKA
W ZAKRESIE ZASAD OSKŁADKOWANIA I OPODATKOWANIA
DIET I RYCZAŁTÓW NOCLEGOWYCH KIEROWCÓW
dot.: pisemnego stanowiska Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z 10 marca 2017 roku w sprawie zasad oskładkowania oraz opodatkowania świadczeń z tytułu podróży służbowych kierowców (sygn. DUS.III.0702.1.2017.AJ), sugerującego konieczność oskładkowania oraz opodatkowania diet i ryczałtów noclegowych w konsekwencji orzeczenia TK (K11/15).
Wnioskuję o zmianę stanowiska wyrażonego w piśmie MRPiPS, sugerującym konieczność oskładkowania i opodatkowania diet oraz ryczałtów noclegowych kierowców zawodowych w transporcie drogowym (o ile Ministerstwo Finansów uzna przedmiotowe świadczenia za przychód kierowców). Oczywiste jest, że część diet i ryczałtów noclegowych stanowi przychód kierowców, dzięki czemu mogą one stanowić element płacy minimalnej pracowników delegowanych do krajów UE (na podstawie art. 3 pkt. 7 dyrektywy 96/71 WE). Ten stan rzeczy decyduje (w głównej mierze) o konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na unijnym rynku transportowym.
MRPiPS mylnie oparło własną ocenę na założeniu, iż Trybunał Konstytucyjny podzielił w pełni stanowisko wyrażone w uzasadnieniu uchwały w składzie 7 sędziów Sądu Najwyższego z 19 listopada 2008r (II PZP 11/08), iż kierowcy co do zasady nie przebywają w podróży służbowej. MPiPS wyraziło w przedmiotowym piśmie pogląd, iż skoro TK w orzeczeniu K 11/15 uznał niekonstytucyjność przepisów art. 21a UoCzPK w związku z art. 77 zn. 5 § 2, 3 i 5 KP, to kierowcy Ci nie przebywają w podróży służbowej, a w związku z powyższym pracodawcy mają obowiązek oskładkowania i opodatkowania diet i ryczałtów.
Założenie MRPiPS jest błędne w dwóch obszarach:
a) TK orzeczeniem K 11/15 w ogóle nie wypowiedział się co do niekonstytucyjności definicji legalnej podróży służbowej uregulowanej w art. 2 pkt. 7 UoCzPK;
b) TK wprost wypowiedział się w uzasadnieniu orzeczenia K 11/15 (str. 55), iż sądy są zobowiązane są stosować definicję legalną podróży służbowej uregulowaną w art. 2 pkt. 7 ustawy o czasie pracy kierowców.
Trybunał Konstytucyjny doprecyzował (na stronie 53 uzasadnienia), iż – cytat: „w związku z uchwaleniem przez ustawodawcę autonomicznej definicji podróży służbowej kierowców w art. 2 pkt 7 ucpk rozbieżności nie dotyczą już kwestii, czy kierowcy jako pracownicy mobilni znajdują się w podróży służbowej. Kwestia ta została przesądzona przez ustawodawcę i sądy są zobowiązane ją stosować. Wątpliwości w zakresie rozumienia pojęcia podróży służbowej pojawiają się jedynie w odniesieniu do innych kategorii pracowników mobilnych (dla których ustawodawca nie ustanowił odrębnych względem art. 77 zn.5 § 1 kp regulacji) i rozstrzygane są według wykładni przyjętej w uchwale SN z 2008 r.” (pogrubienia i podkreślenia własne).
Z przytoczonego fragmentu uzasadnienia można wnioskować, iż skoro nawet sądy są zobowiązane do przestrzegania obowiązującej definicji podróży służbowej to tym bardziej obowiązek taki ciąży na innych instytucjach państwowych, a w szczególności na Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Trudno bowiem zakładać, aby stanowisko Ministerstw, Zakładu Ubezpieczeń społecznych i Urzędów skarbowych mogło stać w opozycji do stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
W tym kontekście należy zauważyć, iż Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, stanowi, iż zgodnie z §2 pkt. 15) podstawy wymiaru składek nie stanowią: „należności z tytułu podróży służbowych – do wysokości określonej w odrębnych przepisach(…)”. Wyjaśnić należy, że owe „odrębne przepisy” to uregulowania rozporządzenia MPiPS z 2013r.
Analogicznie ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w Rozdziale 3 „Zwolnienia przedmiotowe” stanowi w art. 21. 1. że: „Wolne od podatku dochodowego są: 16) diety i inne należności za czas: a) podróży służbowej pracownika (…) – do wysokości określonej w odrębnych (…) przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13”.
Oczywiste jest, iż MRPiPS własne stanowiska sugerujące konieczność oskładkowania i opodatkowania diet i ryczałtów noclegowych, oparło na błędnej interpretacji uzasadnienia orzeczenia TK (K 11/15), z którego w naszej ocenie w istocie wynika, iż pracodawcy nadal zachowują prawo do wypłaty świadczeń z tytułu podróży służbowych na zasadach zwolnionych z oskładkowania i opodatkowania diet i ryczałtów noclegowych.
W związku z powyższym wnioskujemy o pilną pisemną weryfikację wcześniejszego stanowiska MRPiPS z 10 marca 2017r i uznanie, iż diety i ryczałty noclegowe co do zasady są zwolnione z oskładkowania i opodatkowania (w zakresie limitów wynikających z rozp. MPiPS z 2013r).
W naszej ocenie w świetle wystąpienia przez bardzo licznych pracodawców do ZUS i US o wydanie interpretacji indywidualnych z zapytaniem o dopuszczalność zwolnienia z oksładkowania ryczałtów noclegowych kierowców, zmiana stanowiska MRPiPS jest konieczna i pilna. Brak korekty stanowiska MRPiPS, może bowiem stanowić źródło niekorzystnych interpretacji ZUS i US, a to może doprowadzić do całkowitego załamania branży transportowej oraz destabilizacji rynku pracy branży TSL, stanowiącej czwartą najliczniejszą grupę zawodową pracowników w Polsce.
Dr Mariusz Miąsko
