Jak właściwe wdrożyć zapisy rozporządzenia 561/2006 WE na grunt prawa krajowego?

Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.

Jak właściwe wdrożyć zapisy rozporządzenia 561/2006 WE na grunt prawa krajowego? Normodawca unijny określił, iż system wdrożenia rozporządzenia 561/2006 WE podejmą poszczególne kraje członkowskie indywidualnie. Tak więc wybór środków oraz instrumentów wdrożenia należy bezpośrednio do każdego z państw z osobna.

Nasuwa się jednak logiczne pytanie: jakie to „niezbędne środki do wdrożenia” miał na myśli ustawodawca skoro rozporządzenie jest aktem prawnym wywołującym skutki bezpośrednie? Oznacza to, że rozporządzenia posiadają wiążący charakter, mają zasięg ogólny przez co ich adresatami mogą być zarówno kraje, jak i poszczególne podmioty. Rozporządzenia posiadają także charakter abstrakcyjny co oznacza, że odnoszą się do nieokreślonej liczby przypadków.

Nie można uznać, że dopełnieniem obowiązku przez państwo polskie podjęcia środków niezbędnych dla wdrożenia niniejszego rozporządzenia jest jego opublikowanie, ponieważ należy pamiętać, iż rozporządzenia unijne podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym UE i nie wymagają dodatkowej transpozycji do krajowych porządków prawnych, ani żadnych innych czynności legislacyjnych. Zgodnie bowiem z art. 88 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jedynie „umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są ogłoszone w trybie wymaganym dla ustaw”.

Tymczasem rozporządzenia unijne nie są umowami międzynarodowymi i ich skutek bezpośredni wynika z treści art. 9 („Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego”) oraz art. 91 ust. 3 Konstytucji RP. Określa on, że: „jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio w przypadku jej kolizji z ustawami”.

Na marginesie omawianego zagadnienia można tylko zaznaczyć, że relacja pomiędzy prawem krajowym i unijnym nie jest tak klarowna jak można by pozornie sądzić.¹

Mogłoby się więc wydawać, że nakaz wdrożenia rozporządzenia jest bezcelowy. Jeśli jednak na zagadnienie spojrzymy a contrario to się okaże, że poszczególne państwa posiadają oblig uchylenia wszelkich unormowań, które byłyby niezgodne z uregulowaniami rozporządzenia. Ponadto państwa członkowskie UE nie mogą ustanawiać aktów prawnych niezgodnych z uregulowaniami wynikającymi z rozporządzeń.

Zgodnie z orzeczeniem ETS w sprawie 34/73 F. Variola SpA v. Włoski Zarząd Finansów (Zbiór Orzeczeń 1973, s. 981) „postanowienia prawa krajowego reprodukujące treść bezpośrednio skutecznego postanowienia wspólnotowego nie mogą w żaden sposób wpływać na bezpośrednią skuteczność lub jurysdykcję Trybunału wynikającą z Traktatu”. Dodatkowo orzeczenie to stwierdza, że prawo krajowe nie może uchylać postanowień rozporządzenia.

Można więc ocenić, że rola państw członkowskich sprowadza się jedynie do funkcji czysto porządkującej krajowy system prawny do wdrożenia postanowień rozporządzenia 561/2006 WE, względnie także do funkcji o charakterze informacyjnym.

Ma to ogromne znaczenie dla określenia relacji pomiędzy międzynarodowymi i krajowymi źródłami prawa pracy. Należy jednak zauważyć, że wdrożenie niniejszego rozporządzenia odnosiło się ponadto do zaimplementowania „zaświadczenia działalności kierowców”, a także istotną rolą wdrożeniową było dostosowanie odrębnych uregulowań dla realizacji przewozów osób na liniach regularnych do 50 km, co na polskim gruncie zostało wyrażone w rozdziale 4a ustawy o czasie pracy kierowców.

Nie bez znaczenia dla realizacji postulatu wdrożenia niniejszego rozporządzenia okazały się wytyczne Ministerstwa Infrastruktury wyjaśniające zakres niektórych instytucji prawnych zastosowanych w rozporządzeniu 561/2006 WE (np.: w zakresie wyjaśnienia określenia/tłumaczenia, słowa „non-commercial” przetłumaczonego jako „niezarobkowy” w art. 3 w związku z art. 13).

Tak więc rolę państwa polegającą na wdrożeniu uregulowań niniejszego rozporządzenia należy ocenić jako istotną.

Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).