Jak to jest naprawdę z „podróżami służbowymi” po 2 lutym 2022 r. – Cz. I

Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.

(Doktor nauk prawnych Uniwersytetu Jagiellońskiego – specjalizacja naukowa: Prawo Pracy)

Korzystając z autorskiej „Umowy o świadczenie usług kierowania pojazdami” opracowanej przez Kancelarię Prawną Viggen Sp.j. oraz z profesjonalnego programu do rozliczania kierowców VTS, możesz być znacznie bardziej konkurencyjny od krajowych i zagranicznych firm transportowych.

Poniższą publikację czytasz dzięki programowi dla profesjonalistów do rozliczania kierowców VTS

DIETY I RYCZAŁTY NOCLEGOWE MOŻNA NADAL WYPŁACAĆ

W transporcie międzynarodowym NADAL MOŻNA WYPŁACAĆ DIETY I RYCZAŁTY noclegowe w przypadku zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych. Osoby twierdzące odmiennie po prostu nie mają kompetencji.

Dużo więcej polskich firm transportowych mogłoby wygenerować znaczne, duże a czasami ogromne oszczędności po 2 lutym 2022 r., gdyby tylko nie padli ofiarą „porad” niektórych pseudo ekspertów branży transportowej.

Jako ciekawostkę napiszę Państwu, że w kwestii „podróży służbowych” kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jest zupełnie inaczej niż powszechnie się pisze – ale to jest temat na odrębne opracowanie, które będzie stanowiło Część II  niniejszego opracowania.

INTRODUKCJA

Zanim obalę największy mit i głupotę prezentowaną przez niektórych pseudo ekspertów branży transportowej od 2 lutego 2022 roku, jakoby po nowelizacji art. 21b UoCzPK nie można było wypłacać diet i ryczałtów z umów cywilnoprawnych, przedstawię Państwu kim jestem oraz jaki posiadam dorobek:

1. w obsłudze branży TSL jestem od 22 lat ale w samej branży od 1991 roku – gdy moi rodzice przez 11 lat prowadzili przedsiębiorstwo transportowe, natomiast moja najbliższa rodzina to kierowcy ciągników siodłowych – branżę znam dosłownie od każdej możliwej strony;
2. jestem liderem zespołu, który opracował obecne regulacje dotyczące zatrudnienia kierowców spoza UE w polskich firmach transportowych w zakresie emisji dokumentu A-1. To ja wraz z moim zespołem zatrzymaliśmy niekorzystne postanowienia Dyrektywy UE i prace w Ministerstwie Pracy, ograniczające możliwość zatrudniania kierowców spoza UE. Obecne regulacje wypracowaliśmy w trakcie kilkumiesięcznych relacji z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej oraz Szefową Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie;
3. uczestniczyłem w pracach Podkomisji Transportu w zakresie wprowadzenia do polskiego porządku prawnego definicji legalnej podróży służbowej kierowców – zabiegałem o to także na antenie Radia Truck – Program I Polskiego Radia;
4. jestem autorem treści poprawek Parlamentu Europejskiego do niekorzystnych dla przewoźników błędów w rozporządzeniu 561/2006 WE (i jego nowelizacji);
5. jestem autorem dysertacji doktorskiej w zakresie zasadności wypłaty kierowcom delegowanym do UE świadczeń w zakresie podróży służbowej a w szczególności ryczałtów noclegowych;
6. wysłałem do Sądu Najwyższego (dokładnie do Pani Pierwszej Prezes SN prof. Małgorzaty Gersdorf) część mojej dysertacji doktorskiej w której wykazałem matematycznie (tautologicznie i równaniami logicznymi zdań), że wbrew orzecznictwu SN przewoźnik miał prawo obniżyć wymiar ryczałtów noclegowych nawet do 1 zł – jeśli uznał to za stosowne – co drastycznie obniżało wymiar dochodzonych roszczeń ze strony kierowców. Następnie SN zmienił orzecznictwo dokładnie w kierunku wskazanym w mojej dysertacji;
7. wykazałem, że wbrew opiniom tak zwanych ekspertów branży transportowej, na poczet płacy minimalnej kierowców wolno zaliczać część diet i ryczałtów noclegowych – dodatkowo w korespondencji z Niemieckim Ministerstwem uzyskałem pisemne potwierdzenie tej tezy, dzięki czemu wszystkie polskie firmy delegujące kierowców, mogły wypłacać w wynagrodzeniu diety i ryczałty noclegowe. Przypomnę, że tak zwani eksperci twierdzili wówczas prawie jednomyślnie, że diet i ryczałtów noclegowych nie wolno wliczać do płacy minimalnej – zatem i tym razem miałem rację;
8. mój zespół na podstawie przygotowanej przeze mnie linii obrony wygrał dla firm transportowych kilkaset procesów o wypłatę ryczałtów noclegowych – dokładnie 88% wszystkich prowadzonych spraw. W tamtym czasie prawie jednomyślnie wszyscy pseudo eksperci branży transportowej, twierdzili że sytuacja jest beznadziejna i nie da się wygrać procesów o ryczałty noclegowe;
9.  uczestniczyłem w kilkunastu nowelizacjach ustawy o transporcie drogowym i ustawy o czasie pracy kierowców a także w regulacjach dotyczących mocowania ładunków;
10. jestem autorem kilkuset publikacji, filmów szkoleniowych etc. dla branży transportowej – jedynego rekomendowanego przez ZZ ITD oraz przez stowarzyszenie inspektorów PIP audiobooka szkoleniowego dla kierowców i przewoźników;
11. oprócz Ministerstwa Transportu/Infrastruktury, z moich porad na przestrzeni 22 lat korzystała ponad połowa polskich Ministerstw, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Kancelaria Prezydenta oraz wiele kluczowych instytucji w kraju;
12. jestem autorem jednej z pięciu podstawowych ustawowych form zatrudnienia w Polsce;
13. szkoliłem zarówno ITD jak i WRD Policji;
14. jestem autorem w mojej opinii najlepszego polskiego programu do rozliczania czasu pracy wynagrodzeń kierowców VTS
15. więcej informacji na temat mojego dorobku znajdą Państwo na mojej imiennej stronie internetowej dr Marusz Miąsko

Napisałem powyższe zestawienie dlatego, żebyście mogli Państwo spozycjonować mnie jako autora tez, które napisałem poniżej. Mam nadzieję oraz ambicję, różnić się wszystkim od przytłaczającej większości tak zwanych „ekspertów transportowych”.

MYLNE INFORMACJE CZĘŚCI PSEUDO EKSPERTÓW

Informacja przekazywana przewoźnikom, przez niektórych tak zwanych doradców branży  transportowej, jakoby a priori niedopuszczalne było wypłacanie kierowcom międzynarodowego transportu drogowego diet i ryczałtów noclegowych w ramach umów cywilnoprawnych „na zasadzie analogii do umów o pracę” – to po prostu bzdura – świadcząca o antypoziomie obsługi firm transportowych przez niektóre „firmy doradcze”.

Mógłbym ubrać tę wypowiedź w kilka zgrabnych eufemizmów ale o kompletnej niekompetencji i pomieszaniu porządków niektórych „firm doradczych” należy mówić wprost. Uważam, że od lat w branży transportowej funkcjonuje ogromna grupa „ekspertów”, którzy nie prezentują żadnych kwalifikacji lub dalece niewystarczające kompetencje dotyczące delegowania kierowców. Udowodnili to wielokrotnie i udowadniają  wciąż.

W ciągu ostatniego 1,5 miesiąca w ramach Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j. mieliśmy  przyjemność przeprowadzić ponad 450 rozmów z klientami na temat obniżenia kosztów zatrudnienia pracowników. Sam miałem okazję przeprowadzić mnóstwo rozmów, za które pragnę przewoźnikom serdecznie podziękować.

Wspólne rozmowy utwierdziły mnie w przekonaniu, że środowisko transportowe jest karmione przez znaczną część pseudo ekspertów, wieloma mitami a wręcz niewyobrażalnymi aberracjami (zbyt delikatne określenie).

PODSTAWA RAWNA I WYKŁADNIA PRAWA

W tym miejscu odniosę się merytorycznie do jednej z takich „prawd objawionych” pseudo ekspertów, jakoby rzekomo kierowcy międzynarodowego transportu drogowego zatrudnieni na podstawie „Umowy o świadczenie usług kierowania pojazdami”, zostali pozbawieni możliwości wypłaty diet lub ryczałtów noclegowych, z uwagi na nowelizację art. 21b Ustawy o czasie pracy kierowców.

Jest to nie tylko oczywista nieprawda ale wprost bzdura, wynikająca z totalnej niekompetencji i braku znajomości podstawowych zasad wykładni prawa oraz nieznajomości prawa jako takiego w przedmiotowym obszarze.

Prima facie, należy wyjaśnić, iż faktycznie art. 21b Ustawy o czasie pracy kierowców wyłączył możliwość przebywania przez kierowców międzynarodowego transportu drogowego w „podróży służbowej” – cyt.: „Kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77⁵” 

Jasne jest zatem dla każdego prawnika prawa pracy, że wyłączenie ma zastosowanie jedynie do zakresu instytucji „podróży służbowej” prawa pracy a nie do instytucji „podróży”, regulowanej odrębnymi przepisami prawa cywilnego.

Rzecz w tym, że równolegle obok siebie w polskim porządku prawnym funkcjonują dwie instytucje prawne uprawniające do wypłaty diet i ryczałtów noclegowych:

a) „podróż służbowa”  – regulowania prawem pracy;

b) „podróż” – regulowania prawem cywilnym.

Podstawą do wypłaty diet i ryczałtów noclegowych może być zarówno „podróż” jak i „podróż służbowa”.

Nowelizacja art. 21b UoCzPK z początku 2022 roku wyłączyła  możliwość wypłaty diet i ryczałtów noclegowych jedynie kierowcom międzynarodowego transportu drogowego, zatrudnionym na podstawie umów o pracę. Nie ograniczyła natomiast nawet w najmniejszym stopniu możliwości wypłaty diet i ryczałtów dla kierowców (i ogólnie zleceniobiorców lub usługobiorców) zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

W tej kwestii nie uległo zmianie NIC od przynajmniej kilkunastu lat.

Nie przeszkadza to pseudo ekspertom artykułować głupoty, jakoby rzekomo: „nowelizacja art. 21b ma zastosowanie per analogiam do umów cywilnoprawnych”.

Kompletna nieprawda !

Rzecz w tym, że uprawnienie do wnioskowania „per analogiam” w tym konkretnym przypadku w ogóle nie może być zastosowane, ponieważ w prawie cywilnym stosuje się je jedynie wyjątkowo w sytuacji potrzeby wypełnienia „luk prawnych”.

Vide: np.: NSA z 5 kwietnia 2016r  sygn II FSK 462/14 – „Na gruncie prawa prywatnego sięganie do analogii z ustawy, a nawet analogii z prawa (analogia iuris), polegającej na sformułowaniu nowej normy, wypełniającej stan luki prawnej, w oparciu o pewne ogólne wartości (np. zasady prawa, domniemane preferencje aksjologiczne ustawodawcy) nie należy do odosobnionych przypadków”. 

Tymczasem, w tej konkretnej sytuacji nie ma stanu luki prawnej. Przeciwnie – są dwie jasne dyspozycje:

a) dyspozycja do stosunków pracy o wyłączeniu wypłaty diet i ryczałtów;

b) dyspozycja dla stosunków cywilnoprawnych o uprawnieniu wypłaty diet i ryczałtów noclegowych.

Trzeba nie mieć choćby najmniejszej wiedzy z zakresu prawa, żeby nowelizację z art. 21b UpCzPK przenosić per analogiam na regulacje zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych.

Ryzyko, że jakikolwiek organ kontrolny lub sąd uzna, że kierowcy zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych nie przebywają w podróży na podstawie analogii do art. 21b UoCzPK i że w konsekwencji nienależne im są diety i ryczałty, jest takie samo jak to, że zanim skończycie Państwo czytać niniejszą publikację – uderzy w Was asteroida.

Jest tak między innymi dlatego, że Sąd Najwyższy w jednym z orzeczeń dotyczącym ryczałtów noclegowych uznał, iż kierowcom ZAWSZE należne są świadczenia na pokrycie kosztów wyżywienia i noclegu – niezależnie od formy zatrudnienia – nawet jeśli UOCzPK nie przewiduje możliwości przebywania kierowców w podróży służbowej. Może nie do wszystkich „ekspertów transportowych” dociera – ale przedmiotowe orzeczenie SN nadal jest w pełni aktualne i sądy powszechne będą się na nim opierały.

Oczywiście nie ma potrzeby odwoływać się aż do orzeczenia SN, wobec oczywistej podstawy prawnej pozwalającej wypłacać przedmiotowe świadczenia z tytułu umów cywilnoprawnych za „podróż”. Przedmiotowe orzeczenie SN przywołałem tylko dlatego, aby pokazać bezmiar niewiedzy ze strony części tak zwanych ekspertów transportowych.

Aby całkowicie zamknąć wątek dopuszczalności wypłaty kierowcom z tytułu „podróży” diet i ryczałtów noclegowych jako świadczeń zwolnionych z oskładkowania i opodatkowania, wyjaśnię, dlaczego nowelizacja art. 21b UoCzPK nie może mieć zastosowania do umów cywilnoprawnych na podstawie „ZASAD PRAWOZNAWSTWA” a w szczególności „zasad wykładni” prawa.

Jasno dowodzi tego zarówno „wykładnia językowa” jak i „wykładnia systemowa” znowelizowanego art. 21 UoCzPK, stanowiącego. iż – cyt.: „Art. 21b. 1. Kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy”. 

Zatem, do umów cywilnoprawnych mają nadal zastosowanie „stare jak świat” regulacje:

–  art. 21 ust. 1 pkt 20 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.5));, stanowiące o zwolnieniu z opodatkowania diet i ryczałtów z umów cywilnoprawnych;

– § 2 pkt. 15 oraz § 5. ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z powyższego wprost wynika, że regulacje odnoszące się do ustalenia wymiaru podstawy ubruttowienia mają odniesienie wyłącznie do kierowców o których mowa w ust.1 a tym czasem w ust. 1 legislator reguluje wyłącznie stan prawny kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ponieważ polskie prawo pracy wyłącznie dla stosunku pracy przewidziało możliwość uregulowania instytucji „podróży służbowej”.

Zatem z wykładni językowej pierwszego stopnia (nadrzędnej nad innymi wykładniami) –  (z wnioskowania a contrario) do art. 21b UoCzPK wynika, iż regulacje ust. 2 ppkt. 1) oraz 2), mają zastosowanie wyłącznie do kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy.

Natomiast dla umów cywilnoprawnych od lat obowiązują w polskim prawie odrębne regulacje, umożliwiające wypłatę diet i ryczałtów noclegowych jako świadczeń zwolnionych z opodatkowania i oskładkowania.

Diety i ryczałty noclegowe dla umów o pracę wypłacane są na podstawie definicji legalnej „podróży służbowej” uregulowanej w przepisach prawa pracy, natomiast diety i ryczałty noclegowe dla umów cywilnoprawnych wypłacane sią na podstawie zupełnie odrębnej instytucji prawa cywilnego „podróży”.

Choć określenia te brzmią podobnie to w istocie są zupełnie odmiennymi instytucjami prawa, regulowanymi w odrębnych źródłach (aktach prawnych) prawa oraz odrębnych podgałęziach prawa. Mają także inny zakres.

PODSUMOWANIE 

Jeśli mogę czegoś Państwu życzyć – to chyba tylko tego, żebyście Państwo mieli szczęście nie natrafić na własnej drodze prowadzenia firmy transportowej na pseudo ekspertów.

Zachęcam Państwa do korzystania z opracowanej przeze mnie 8 lat temu Umowy o świadczenie usług kierowania pojazdami – dołączycie Państwo do doborowego grona polskich firm, które zaoszczędziły od 2 marca bardzo znaczące środki finansowe z tytułu wykorzystania zaproponowanego przeze mnie rozwiązania prawnego – REKOMENDUJĘ.

Jeżeli chcą Państwo skorzystać z tego unikatowego i korzystnego rozwiązania zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Prawną Viggen sp.j.

tel.: 519-140-984

tel.: 509-982-577

tel.: 12 637-24-57

mail: biuro1@viggen.pl

mail.: jak@viggen.pl

Więcej informacji na temat bardzo poważnych korzyści płynących z Umów o Świadczenie Usług Kierowania Pojazdami przeczytasz w poniższych moich publikacjach:

Wyliczenie oszczędności z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy oświadczenie usług kierowania pojazdami

Korzyści dla kierowcy z zatrudnienia na podstawie Umowy o Świadczenie Usługi Kierowania Pojazdami

Kolejne oszczędności za zatrudnienia kierowców na podstawie „Umowy o Świadczeniu Usług Kierowania Pojazdem”

Fatalna nowela ustawy o transporcie drogowym niestety podpisana przez Prezydenta

Pakiet Mobilności – do 3700 tys. zł/mies. oszczędności w wynagrodzeniach kierowców z nowym rodzajem umowy

Nowe zasady wyliczania wynagrodzeń kierowców od lutego 2022 r.

Idealna Umowa na zatrudnienie Kierowców w Pakiecie Mobilności

dr Mariusz Miąsko

Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).