Ryczałty noclegowe można zwolnić z ubruttowienia – naprawdę???

Ryczałty noclegowe można zwolnić z ubruttowienia – naprawdę??? Od ubiegłego tygodnia można czytać na portalach branży TSL euforyczne tytuły, z których wynika, że Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej zajęło stanowisko, iż ryczałty noclegowe, których wypłata została uregulowana w Regulaminach Wynagradzania, są zwolnione z ubruttowienia. Przypomnieć w tym miejscu można, iż w wyniku interwencji w MRPiPS w 2016 roku, Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j. miała miejsce nowelizacja art. 77 zn. 5 KP i art. 104 KP na mocy, której po raz pierwszy w polskim prawie pracy, regulaminy (pracy i wynagrodzeń) mogą ustanawiać także pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników. Natomiast wobec informacji sugerujących dopuszczalność zwolnienia ryczałtów noclegowych z ubruttowienia, należy wykazać się daleko posuniętą wstrzemięźliwością i ostrożnością, z kilku poniżej wymienionych powodów:

1. MRPiPS (niestety) nie posiada kompetencji normatywnych do emitowania prawnie wiążących stanowisk w zakresie oceny zasadności oskładkowania (ZUS) ryczałtów noclegowych. Było to dobrze widoczne w przypadku procesów o wypłatę ryczałtów noclegowych, gdy sądy nie uwzględniały stanowiska Ministerstwa Pracy, wskazującego bezzasadność wypłaty ryczałtów. Sądy argumentowały (słusznie), iż MPiPS nie posiadało kompetencji do rozstrzygania jakiejkolwiek kwestii prawnej w trybie opinii. Opinia Ministerstwa nie ma niestety wiążącego i rozstrzygającego charakteru – wbrew temu co czasami próbuje się przedstawić w różnych źródłach. Ponadto opinia MRPiPS nie tworzy żadnej nowej jakości w ujęciu normatywnym – to znaczy, że w wyniku wyroku TK, nadal brak jest ustawowej delegacji („łącznika”) pomiędzy Kodeksem pracy i/lub regulaminem wynagradzania a rozporządzeniem MPiPS z 2013r. w sprawie zasad wypłaty świadczeń z tytułu podróży służbowych. Niestety, w wyniku opinii MRPiPS nic się nie zmieniło w przedmiotowej kwestii.

2. MRPiPS nie posiada także kompetencji o rozstrzyganiu w zakresie opodatkowania ryczałtów noclegowych (na mocy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Takie stanowisko zajęło wprost Ministerstwo Pracy w piśmie z 28 kwietnia 2017 roku, skierowanym do Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j. Wskazano w nim, że – cyt.:„kwestia opodatkowania diet i innych należności nie leży w kompetencji Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej”. Cała odpowiedź MRPiPS znajduje się poniżej.

    

3. „Ubruttowienie” świadczeń z tytułu podróży służbowej składa się z „oskładkowania” (ZUS) oraz opodatkowania. Zgodnie z polskim prawem w kwestii „oskładkowania” w sposób wiążący wypowiedzieć mogą się jedynie dwie instytucje (ZUS) w Lublinie oraz Gdańsku. W sprawie opodatkowania wypowiedzieć się może Krajowa Informacja Skarbowa w Bielsku Białej. Jedyną prawnie wiążącą i względnie bezpieczną formą, względnie chroniącą pracodawcę przed skutkami roszczeń ZUS, US i ewentualnie pracowników, jest uzyskanie „Interpretacji Indywidualnej” z ZUS i US. 

   

4. Ministerstwo Pracy w załączonej poniżej odpowiedzi do Kancelarii Prawnej Viggen Sp.j. wyjaśniło, iż pierwotne stanowisko Ministerstwa o konieczności ubruttowienia diet i ryczałtów noclegowych, nie było stanowiskiem oficjalnym, a jedynie informacją dla Przewodniczącego Komisji Infrastruktury. W odpowiedzi na niekorzystną dla przewoźników pierwotną interpretację Ministerstwa Pracy, Kancelaria Prawna Viggen Sp.j. przesłała do Ministerstwa Infrastruktury oraz Ministerstwa Pracy, oficjalne pisemne stanowisko. w którym wykazano błędną interpretację MRPiPS w zakresie konieczności ubruttowienia diet i ryczałtów. Kancelaria Prawna Viggen Sp.j. wskazała, iż MRPiPS jako powód ubruttowienia błędnie przyjęło, iż po wyroku Trybunału Konstytucyjnego kierowcy nie przebywają w podróży służbowej. W piśmie KPV do MRPiPS przytoczono, więc część uzasadnienia wyroku TK, z którego wprost wynika, iż kierowcy przebywają w podróży służbowej na podstawie uregulowań szczegółowych art. 2 pkt. 7) Ustawy o czasie pracy kierowców.

5. W odpowiedzi na pisma KPV skierowane do MRPiPS, podważające zasadność niekorzystnej dla przewoźników opinii, Ministerstwo udzieliło wyjaśnień, w których odcina się od wcześniejszego własnego stanowiska. Z tego jednak nie można wyciągać niestety zbyt daleko idących wniosków, ponieważ jak zostało wskazane wcześniej, opinie Ministerstwa nie są źródłem prawa, ani nie posiadają waloru rozstrzygającej decyzji administracyjnej. Niemniej jednak należy ocenić bardzo pozytywnie każdą sugestię MRPiPS, która może pomóc w uzyskaniu przez pracodawców korzystnych interpretacji indywidualnych.

6. Podsumowując należy docenić starania różnych przedstawicieli branży transportowej do naprawy bardzo niekorzystnej dla przewoźników sytuacji (w kwestii ubruttowinia ryczałtów), wynikłej po wyroku TK. Należy docenić także ewidentną próbę poprawy przedmiotowej sytuacji przez MRPiPS. Trzeba też uczciwie odnosić się do aktualnego stanu normatywnego, po orzeczeniu TK – a ten jest niestety taki, że w wyniku uznania niekonstytucyjności zakresowej art. 77 zn. 5 § 2 KP, brak ustawowego łącznika do rozporządzenia MPiPS z 2013r i tego nie zmieni żadna opinia. Sytuację tą może natomiast zmienić ustawodawca. Ów ustawowy „łącznik” jest konieczny dla określenia zasad oraz kwot wypłaty ryczałtów. Dobrze dla pracodawców transportowych, że MRPiPS wyciąga pomocną dłoń w obecnej sytuacji, ale trzeba też wiedzieć jak wygląda prawda na gruncie normatywnym, aby każdy pracodawca mógł samodzielnie odpowiedzialnie ocenić ryzyko i podjąć świadomą decyzję o ubruttowieniu ryczałtów noclegowych lub też przeciwnie.

7. W obecnej sytuacji rozsądne wydaje się wystąpienie do ZUS i US przez każdego pracodawcę transportowego z osobna o wydanie interpretacji indywidualnych. MRPiPS dało urzędom sygnał, iż przynajmniej w kwestii oskładkowania (ZUS) przewiduje rozwiązania korzystne dla pracodawców. Natomiast należy mieć świadomość, że opinia Ministerstwa nie zastąpi interpretacji indywidualnych ZUS i US.

Odpowiedź MRPiPS na wniosek KPV o zmianę stanowiska w zakresie ubruttowienia ryczałtów noclegowych.