Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Praktyka np. międzynarodowych przewozów okazjonalnych, zwłaszcza w szczycie sezonu turystycznego wymuszają na przewoźnikach wykorzystanie (zwłaszcza na długich trasach) kierowców – obcokrajowców. W praktyce, transport np.: z Polski do Bułgarii realizuje zespół 2 kierowców, a po dotarciu na miejsce transport wykonują zatrudnieni kierowcy „lokalni” (np.: Bułgarzy), którzy wykonują transport tylko na terenie Bułgarii. W obecnym czasie obcokrajowców chętnie zatrudniają także przewoźnicy transportujący rzeczy.
Niniejsza publikacja pomoże odpowiedzieć na dwa istotne pytania związane z zatrudnieniem obcokrajowców:
a) czy wolno zatrudnić kierowców (obcokrajowców z obszaru UE) na podstawie umów cywilnoprawnych?
b) jakie skutki podatkowe rodzi zatrudnienie takich kierowców?
Przewoźnik musi pamiętać, że kluczowym w tej kwestii zagadnieniem i obowiązkiem przewoźnika jest zapoznanie się z Umową między Rzecząpospolitą Polską a (w tym przypadku – przykładowo) Republiką Bułgarii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzoną w Warszawie dnia 11 kwietnia 1994 r. oraz konsultacji z Urzędem Skarbowym moje wnioski odnośnie Pańskiego pytania o ubruttowienie bułgarskich kierowców są następujące.
Kierowcy ci wykonują swoją pracę na terenie Bułgarii, a więc wszelkie sprawy związane z ich opodatkowaniem należy uregulować w Bułgarii, ponieważ nie ma żadnego łącznika między wspomnianym podatnikami a krajem siedziby płatnika (czyli polskiego przewoźnika).
Zgodnie z art.15 wspomnianej Umowy miedzy Polska a Bułgarią:
„1. Z uwzględnieniem postanowień artykułów 16, 18, 19, 20 i 21 niniejszej umowy płace, uposażenia i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, chyba że
praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
2. Bez względu na postanowienia ustępu 1, wynagrodzenia, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie, jeżeli:
a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nie przekraczające łącznie 183 dni podczas każdego dwunastomiesięcznego okresu i
b) wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, i
c) wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.”
Artykuł 16 dotyczy wynagrodzenia dyrektorów, natomiast kolejno wymienione: 18 – emerytur, 19 – pracowników państwowych, 20 – studentów, 21 – profesorów i pracowników naukowych.
Natomiast wszelkie sprawy podatkowe związane z tematem pracowników bułgarskich wykonujących pracę w swoim państwie na rzecz polskiej firmy winny być uregulowane w Bułgarii. W tej kwestii zaś należałoby zapoznać się z wewnętrznymi przepisami podatkowymi Bułgarii.
Jeśli natomiast chodzi o regulację spraw podatkowych w Polsce, to polska firma transportowa na podstawie art. 29 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinna odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy od uzyskanych przychodów osób fizycznych w formie ryczałtu w wysokości 20%. Jednakże pkt.2 powołanego artykułu 29 mówi:
„Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.”
Jasno wynika więc, że polski pracodawca dla celów kontroli skarbowej powinien posiadać certyfikat rezydencji dla pracownika bułgarskiego. Wówczas też nie jest obowiązany do odprowadzania 20% -ego ryczałtu. Informacyjnie zacytuję jeszcze art.8 pkt.1 wspomnianej Umowy dwustronnej, gdyż to również może być ważna kwestia dla Przedsiębiorcy:
„Zyski z eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków, statków powietrznych i pojazdów drogowych podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa”.
Chodzi tu jednak wyłącznie o zyski w tym przypadku Polskiego przewoźnika, nie zaś jej bułgarskich pracowników.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
