Komitologia na gruncie rozporządzenia 561/2006 WE

Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.

Komisja jest wspierana przez komitet, ustanowiony w art. 18 ust. 1 rozporządzenia (EWG) nr 3821/85.

Art. 18 ust. 1 rozporządzenia 3821/85 EWG, określa, iż: „(…) ustanowiony zostaje Komitet do Spraw Dostosowania do Postępu Technicznego niniejszego rozporządzenia (zwany dalej „Komitetem”); w jego skład wchodzą przedstawiciele Państw Członkowskich, a przedstawiciel Komisji jest jego przewodniczącym”.

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej wydał 6 stycznia 2004 roku dokument zatytułowany: „Informacja ws. komitetów i grup eksperckich wspomagających Komisję Europejską i Radę Unii Europejskiej”.¹

W nawiązaniu do powyższego, Urząd Integracji Europejskiej, przygotował dokument, (przyjęty przez Radę Ministrów), który określił „Przyporządkowanie ministerstwom i urzędom centralnym komitetów współpracujących z Komisją Europejską w ramach procedury komitologii”.²

Ministerstwu Infrastruktury przyporządkowano między innymi:

• Komitet do spraw dostosowania do postępu technicznego dyrektyw dotyczących zniesienia barier technicznych w handlu w sektorze pojazdów silnikowych i ich przyczep,

• Komitet Wspólnoty i Szwajcarii do spraw transportu (kolejowego i drogowego),

• Komitet do spraw tachografów (CATP) (Ministerstwo Infrastruktury – instytucja wiodąca, Główny Urząd Miar oraz MGPiPS – instytucje współpracujące),

• Komitet do spraw opłat za infrastrukturę transportową,

• Komitet doradczy do spraw warunków dostępu przewoźników nie mających stałej siedziby w państwie członkowskim do transportu drogowego osób w państwie członkowskim (cabotage),

• Komitet do spraw transportu towarów niebezpiecznych,

• Komitet do spraw praw jazdy,

• Komitet do spraw dostosowania technicznego badań przydatności do ruchu drogowego,

• Komitet doradczy do spraw środków podejmowanych w przypadku sytuacji kryzysowej na rynku drogowego transportu rzeczy oraz dla ustanowienia warunków dostępu przewoźników nie mających stałej siedziby w państwie członkowskim do transportu drogowego osób w państwie członkowskim (cabotage),

• Komitet ds. Wspólnego Kodeksu Celnego – transport,

• Komitet ds. ustanowienia wspólnotowych sposobów finansowania w zakresie sieci transeuropejskich (MI – instytucja wiodąca; MGPiPS – instytucja współpracująca),

• Komitet do spraw stosowania dyrektywy odnoszącej się do dostępności dla konsumentów informacji o zużyciu paliwa i emisjach CO2 w odniesieniu do obrotu nowymi samochodami (Ministerstwo Infrastruktury – instytucja wiodąca; MGPiPS oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – instytucje współpracujące ).

„1. Dokument Informacja nt. składu i trybu powoływania członków komitetów współpracujących z Komisją Europejską i Radą Unii Europejskiej zawiera wykaz komitetów wymienionych w załącznikach do Aktu o Przystąpieniu (zał. XVI, XVII, XVIII) oraz projekt ich przyporządkowania poszczególnym ministerstwom i urzędom centralnym. Wykaz obejmuje zarówno komitety wspierające proces decyzyjny w Radzie UE, jak również komitety współpracujące z Komisją Europejską w przygotowywaniu projektów aktów prawnych. Ponieważ wymienione komitety różnią się pod względem składu i trybu powoływania ich członków, jak również wymaganych od nich kwalifikacji, w dokumencie umieszczono także dodatkową informację na ten temat.

2. Dokument Przyporządkowanie ministerstwom i urzędom centralnym komitetów współpracujących z Komisją Europejską w ramach procedury komitologii. Dokument zawiera wykaz tylko tych komitetów, które wspierają Komisję Europejską w realizacji jej uprawnień wykonawczych”.

Warto pamiętać, że źródłem instytucji „komitologii” jest okoliczność, iż decyzje dotyczące aktów prawnych wydawanych przez Unię Europejską zapadają w „Komitetach” Komisji Europejskiej.

Zapleczem intelektualnym „Komitetów” są reprezentanci poszczególnych krajów członkowskich UE. Rolą „Komitetów” jest opiniowanie wykonawczych źródeł prawa. Od strony formalnej, „Komitologia” stanowi procedurę (jeden z elementów), procesu prawodawczego.

„Głównym organem prawodawczym w Unii Europejskiej jest Rada, która w ramach różnych procedur decyzyjnych wydaje odpowiednie akty prawne. Wykonywanie tych postanowień leży jednak w kompetencjach Komisji Europejskiej. Następuje to na wniosek Rady, która w swoich postanowieniach ustala na jakich zasadach Komisja może wydawać konkretne akty wykonawcze. Realizując przyznane jej kompetencje, Komisja Europejska działa zgodnie z procedurą komitologii.

Procedura doradcza

W tym wypadku komitety powoływane są, kiedy zachodzi taka potrzeba. Opinie komitetu są niewiążące dla Komisji Europejskiej i Rady, jednak Komisja powinna brać zdanie komitetów pod uwagę przy wydawaniu stosownego aktu wykonawczego.

Procedura zarządzająca

Podobnie jak poprzednia rozpoczyna się od przedstawienia danego aktu komitetowi. Jest on zobowiązany wydać swoją opinię na ten temat w głosowaniu, w którym do akceptacji niezbędne jest uzyskanie większości kwalifikowanej (metoda głosów ważonych taka jak w Radzie). Zdanie komitetu jest dla Komisji wiążące. W przypadku opinii negatywnej projekt taki przesyłany jest do Rady, która może uchwalić zmieniony akt prawny.

Procedura regulacyjna

Jest to procedura bardziej skomplikowana. W kwestiach początkowych podobna jest do procedury zarządzającej. Zmiany pojawiają się w wypadku negatywnej opinii komitetu komitologicznego. W przypadku takim Komisja Europejska wysyła odpowiednią wiadomość do Rady i Parlamentu. Rada ma w tym momencie trzy możliwości. Może uchwalić akt prawny, odrzucić jego projekt, co rozpoczyna procedurę od nowa lub też nie podjąć działania, co skutkuje możliwością uchwalenia go przez Komisję.

Procedura regulacyjna połączona z kontrolą

Analogiczna w etapach początkowych do powyższych. W przypadku opinii pozytywnej, decyzja komitetu komitologicznego przesłana zostaje do Rady oraz Parlamentu, które mogą się sprzeciwić aktowi prawnemu, gdy projekt wykracza poza uprawnienia przyznane Komisji, nie odpowiada swojemu celowi, narusza zasadę pomocniczości lub proporcjonalności. W przypadku negatywnej opinii komitetu decyzje należą do Rady oraz Parlamentu.

Procedura ochronna

Wszelkie akty typu ochronnego, które chce wydać Komisja Europejska, muszą być przede wszystkim notyfikowane państwom członkowskim oraz Radzie. Możliwa jest także konieczność konsultacji z państwami przed przyjęciem takiego aktu, mogą go one także kwestionować już po uchwaleniu. Procedura w swym przebiegu identyczna jest z wcześniejszymi. Rada może w tym przypadku zatwierdzić odmienny akt lub – jeśli jest to przewidziane – zmienić go, uchylić lub zatwierdzić niezmieniony.”³

Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).