Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Niniejsza publikacja to profesjonalne opracowanie poświęcone odpoczynkowi na promie i w pociągu, w kontekście wytycznych Komisji Europejskiej oraz orzecznictwa ETS, na gruncie uregulowań rozporządzenia 561/2006 WE.
Podtytuł: art. 9 ust. 1 rozporządzenia 561/2006 WE
Artykuł 9. 1. Na zasadzie odstępstwa od przepisów art. 8, w przypadku gdy kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem i wykorzystuje regularny dzienny okres odpoczynku, okres ten można przerwać nie więcej niż dwukrotnie innymi czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę. Podczas tego regularnego dziennego okresu odpoczynku kierowca ma do dyspozycji koję lub kuszetkę.
Na wstępie, odnosząc się w tym miejscu do analizy przedmiotowej normy warto zauważyć, że wbrew wykładni literalnej omawianej teraz normy, odpoczynek na promie nie musi być wyłącznie odpoczynkiem regularnym, ponieważ istnieje konstrukcja prawna, w której przeprawa promowa będzie uznana za prawidłowo zrealizowana, nawet jeśli kierowca zrealizował dzienny odpoczynek skrócony (trwający minimum 9 godzin).
Można bowiem dostrzec, iż dokonując wykładni językowej przedmiotowego uregulowania a contrario, wyraźnie dopuszczalne jest rozwiązanie odbioru na promie także odpoczynku dziennego skróconego pod warunkiem, że nie zostanie on przerwany.
Z treści omawianego art. 9 ust. 1 wynika, że „gdy kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem i wykorzystuje regularny dzienny okres odpoczynku, okres ten można przerwać”.
Pod pojęciem ,,regularnego dziennego okresu odpoczynku,, należy rozumieć nieprzerwany odpoczynek trwający co najmniej 11 godzin. Wynika z tego, że w trakcie przeprawy promowej nie można skutecznie odebrać skróconego przerywanego dziennego odpoczynku, (trwającego krócej niż 11 godzin), ale tylko wówczas jeśli został przerwany.
Wynika z tego jednoznacznie, że a contrario dozwolony jest odbiór odpoczynku trwającego minimum 9 godzin jeśli okres ten w całości został odebrany na promie i nie został przerwany.
Kierowcy słusznie zwracają uwagę, aby odpoczynek regularny podczas przepraw promowych był przerwany nie więcej niż dwukrotnie i aby przerwy łącznie nie trwały dłużej niż 60 minut.
Aby organy kontrolne mogły zaliczyć jako prawidłowy odpoczynek przerwany wjazdem na prom lub zjazdem z promu, kierowcy muszą odebrać odpoczynek „regularny” (trwający min. 11 godzin) odpoczynek (jeżeli jest to odpoczynek dzielony).
Można zauważyć ponadto, że wbrew wykładni literalnej analizowanej normy, podczas odbioru odpoczynku dziennego dzielonego (3+9), może się zdarzyć sytuacja, gdy odpoczynek regularny może zostać przerwany, aż 3 razy ze względów wynikających z art. 4 lit. g tiret pierwsze rozporządzenia 561/2006 WE.
Warto więc zadać pytanie, czy można ocenić, że konstrukcja przerwania odpoczynku, aż 3 razy będzie prawidłowa?
Artykuł 9 Rozporządzenia 561/2006/WE określa tę kwestię niezwykle precyzyjnie: „(…) w przypadku gdy kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem (…) i wykorzystuje regularny dzienny okres odpoczynku, okres ten można przerwać nie więcej niż dwukrotnie innymi czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę”.
Należy więc odwołać się do definicji „regularnego” odpoczynku, która określa, że: „regularny dzienny okres odpoczynku” oznacza nieprzerwany odpoczynek trwający co najmniej 11 godzin (…)”.
Tak więc nie ma możliwości wykorzystania „przerwy” na wjazd i zjazd z promu w przypadku wykorzystywania przez kierowcę „skróconego dziennego okresu odpoczynku”, czyli jeśli odpoczynek trwa krócej niż 11 godzin – od tej zasady może wystąpić tylko jedno (wspomniane już) odstępstwo, pozwalające na dokonanie aż 3 przerw. Odstępstwo to zostało jednak skorygowane wytyczną nr 6 KE.
Istotne jest, że przerw z tytułu „wjazdów i zjazdów” promowych nie można także zastosować w trakcie trwania regularnego oraz skróconego „tygodniowego” odpoczynku i dopuszczalne są jedynie, w kontekście odpoczynku dziennego regularnego.
Uregulowanie art. 9 ust. 1 określające zasady realizacji odpoczynków podczas przepraw promami i pociągami, jest jednym z kluczowych unijnych źródeł prawa pracy. Uregulowanie wynikające z omawianej normy okazało się zdaniem Komisji Europejskiej nie wystarczająco precyzyjne. Z tego powodu KE w odniesieniu do przedmiotowego uregulowania wydała dwie wytyczne, ważne dla oceny prawidłowości stosowania norm prawa pracy.
W październiku 2007 roku przyjęto wytyczną nr 2 (GN-2), opublikowaną na stronie EUROPA w grudniu 2007. Natomiast w marcu 2008 roku przyjęto i opublikowano wytyczną nr 6 (GN – 6).
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
