Autor publikacji: Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Plan transportowy jako akt prawa miejscowego. 1 marca 2011 roku weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2010 roku o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13). Rozdział 2 wspomnianej ustawy został w całości poświęcony planowi zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego. W art. 9 ust. 3 u.p.t.z. ustawodawca wyraźnie nazywa plan transportowy aktem prawa miejscowego.
Zgodnie z zasadą legalizmu, wyrażoną w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. W porządku prawnym równie ważna jak sam przepis jest norma prawna dekodowana w drodze wykładni to jest operacji myślowej, w której dokonuje się przekładu zbioru przepisów ogłoszonych w aktach prawodawczych na zbiór norm postępowania równoznaczny jako całość z danym zbiorem przepisów. Zgodnie z tak rozumianą wykładnią, art. 7 Konstytucji zawiera normę zakazującą domniemywania kompetencji organu władzy publicznej i tym samym nakazuje, by wszelkie działania tego organu były oparte na wyraźnie określonej normie kompetencyjnej. Upraszczając, wszelkie działania podejmowane przez organy władzy publicznej, muszą być ściśle określone w przepisach, które jednocześnie wyznaczają granice ich aktywności.
Art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym opracowanie planu transportowego powierza związkom międzygminnym w zakresie linii albo sieci komunikacyjnej na obszarze gmin tworzących związek międzygminny. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż samo powstanie związku międzygminnego jest wynikiem porozumienia konkretnych gmin, które uznają, iż poprzez wspólne działanie we wskazanych dziedzinach – w tym wypadku w publicznym transporcie zbiorowym – uzyskają dużo lepsze efekty na takich polach jak jakość, rentowność, niezawodność czy w końcu zadowolenie i wygoda pasażerów. Celem związku jest też z zasady reprezentowanie i obrona wspólnych interesów w ramach zawartego porozumienia.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały. Jednak plan transportowy dla związku międzygminnego jest aktem prawa miejscowego, który z założenia i samej nazwy ma terytorialnie obejmować obszar kilku gmin. Z tego względu ustawodawca wprowadził do ustawy o publicznym transporcie zbiorowym art. 13, który w ust. 3 stanowi, iż zarząd związku międzygminnego przedstawia do uchwalenia zgromadzeniu związku międzygminnego projekt planu transportowego, który następnie jest podawany do publicznej wiadomości przez jego ogłoszenie w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarach gmin tworzących związek oraz w dzienniku urzędowym województwa, na którego obszarze działa związek.
Z punktu widzenia obrony wspólnych interesów gmin zrzeszonych w związku międzygminnym, przygotowujących plan transportowy należy w szczególności mieć na uwadze zagadnienie wydawania przez gminy zezwoleń na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym. Przygotowanie planu transportowego wymaga bowiem opracowania kompleksowych rozwiązań dla całego obszaru na jakim będzie on obowiązywał.
Odnosi się to także do planowanych połączeń komunikacyjnych z uwzględnieniem wymogu rentowności, abstrahując od czynników wspomnianych wcześniej, takich jak jakość, niezawodność, dostępność, punktualność, rytmiczność czy zadowolenie pasażerów. Aby założenia planu transportowego mogły zostać zrealizowane na tym polu, konieczne jest bezwzględnie współdziałanie wszystkich gmin będących członkami stworzonego związku. Współdziałanie to jest konieczne nie tylko z powodu celu jakim w związku z realizacją planu transportowego jest zoptymalizowanie publicznego transportu zbiorowego ale także ze względu na fakt, iż wydawanie zezwoleń w sposób dowolny i niekontrolowany narazi gminy postępujące w ten sposób na zarzut działania przeciwko własnym interesom, a dodatkowo będzie podstawą do unieważnienia wydanych zezwoleń, ze względu na ich niezgodność z aktem prawa miejscowego jakim będzie uchwalony plan transportowy.
Opracowując plan transportowy na szczeblu gminy bądź związku międzygminnego należy mieć na uwadze treść projektów planów transportowych wyższego szczebla. Zgodnie bowiem z art. 11 u.p.t.z. w wypadku niezgodności projektu opracowanego przez zarząd związku międzygminnego z projektami ogłoszonymi przez starostę (zarząd związku powiatów) i marszałka województwa, plan będzie musiał zostać zaktualizowany ale stworzenie planu transportowego najniższego szczebla bez wcześniejszego wykonania planu transportowego szczebla wyższego jest możliwe. Takie stanowisko zajęło Ministerstwo Infrastruktury w piśmie z dnia 06.04.2011 roku (data przyjęcia pisma) skierowanego na zapytanie Związku Komunalnego „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu.
Kancelaria Prawna Viggen s.c. posiada doświadczenie w przygotowaniu i realizacji „Planów zrównoważonego rozwoju w publicznym transporcie zbiorowym”.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
