Strona główna Archiwalne ale ciągle przydatne Wybitny Profesor prawa pracy z UJ krytycznie o ryczałtach noclegowych

Wybitny Profesor prawa pracy z UJ krytycznie o ryczałtach noclegowych

2951
2
5/5 (13)

Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.

Wybitny Profesor prawa pracy z UJ krytycznie o ryczałtach noclegowych. Orzecznictwo Sądu Najwyższego zasądzające ryczałty za noclegi realizowane w kabinach środków transportowych zaczyna być szeroko i bardzo krytycznie komentowane w najpoważniejszych środowiskach naukowych i akademickich. Do dyskusji na ten temat przyłączył się także prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski – prawdopodobnie najwybitniejszy polski oraz jeden z najwybitniejszych europejskich przedstawicieli doktryny prawa pracy: Wiceprzewodniczący Komitetu Praw Społecznych Rady Europy, członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (IOSS – International Organization of Labour Law and Social Security); Polskiego Towarzystwa Prawa Europejskiego, Ekspert Komisji Unii Europejskiej w zakresie prawa pracy, od 1988 r. Kierownik Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego; Profesor Jean Monnet europejskiego prawa pracy i ubezpieczeń społecznych; krajowy i międzynarodowy koordynator programów Tempus/Erasmus z zakresu europejskiego prawa ubezpieczeń społecznych; autor ponad 400 publikacji, w tym 30 książek obejmujących monografie, komentarze i podręczniki o tematyce polskiego, porównawczego i międzynarodowego prawa pracy, ubezpieczeń społecznych i polityki społecznej (więcej na ten temat można się dowiedzieć na stronie: http://www.law.uj.edu.pl/~kppips/index.php?cat=6&article=9).

Z pełnym, niezwykle interesującym stanowiskiem prof. A. Świątkowskiego można zapoznać się w opracowaniu: „Diety czy wynagrodzenie? – Reperkusje uchwały Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2014 r., II PZP 1/14 w sferze polityki płacowej w polskim sektorze międzynarodowego transportu drogowego”Praca i Zabezpieczenie Społeczne, Styczeń 2015 r. Całą treść tego bardzo ważnego dla środowiska transportowego opracowania można zamówić bezpośrednio w Polskim Wydawnictwie Ekonomicznym pod linkiem http://www.pizs.pl/prenumerata/praca_i_zabezpieczenie,p1036572256

Nie sposób w jednej krótkiej publikacji przytoczyć wszystkich tez zawartych w bardzo obszernym i holistycznym opracowaniu profesora A. Świątkowskiego, można jednak przytoczyć kilka wybranych spostrzeżeń. Profesor wskazuje między innymi, iż nierozważne orzeczenia Sądu Najwyższego nie tylko są destruktywne dla pracodawców, ale docelowo uderzą głównie w interesy samych kierowców (pracowników). Prof. A. M. Świątkowski nawiązując do tezy Sądu Najwyższego, iż rozstrzygając o zasadności wypłaty ryczałtów noclegowych, bezzasadna jest ocenia warunków bytowych kierowcy w specjalistycznej kabinie – pisze wprost: Mylił się Sąd Najwyższy twierdząc, iż w trakcie postępowania o wypłatę 25% ryczałtu noclegowego nie można się ograniczyć do badania <<jakości miejsca do spania znajdującego się w samochodzie>>. Standard noclegowy należny <<dorosłemu pracownikowi>> to podstawowa teza, na której oparte są orzeczenia Sądu Najwyższego wydane w sprawach I PK 230/07 i II PK 234/10, uznane w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z 12 czerwca 2014 roku., II PZP 1/14, za dominujące w linii orzecznictwa, z którą pozostaje w sprzeczności późniejszy wyrok zapadły w sprawie II PK 298/12. W rzeczywistości bowiem przedstawiając w uzasadnieniu wyroku II PK 298 <<dominującą linię orzecznictwa>> Sąd Najwyższy pokazuje, że judykatura intensywnie zajmowała się badaniem jakości warunków bytowania i odpoczynku kierowców transportu międzynarodowego, odbywających podróże służbowe. Z uzasadnienia wyroku II PK 298/12 można wyprowadzić wniosek, iż w zasadzie judykatura zdyskwalifikowała jako alternatywę wobec ryczałtu hotelowego wyłącznie praktykę polegającą na zapewnieniu noclegu na leżance (…) kabiny kierowcy. (pogrubienia i podkreślenia własne).

Dalej odnosząc się do warunków bytowania kierowców w odniesieniu do tezy Sądu Najwyższego, iż ryczałt za nocleg jest należny w przypadku zapewnienia przez pracodawcę odpoczynku w kabinie, ale już nienależny jest w przypadku zapewnienia przez pracodawcę, co najmniej „domku kempingowego lub hotelu”, prof. A Świątkowski stanowczo twierdzi: „Nie można jednak uważać jak to czynił Sąd Najwyższy, iż domek kempingowy ewentualnie odrębna część samochodu odpowiednio przystosowanego do noclegu spełnia wyobrażenia judykatury i może być uznana za centrum życiowe kierowcy. Warunków <<podobnych do warunków hotelowych>>, a nawet noclegu w hotelu lub motelu nie można un bloc klasyfikować jako równoznacznych z zapewnieniem pracownikom w podróży służbowej bytu odpowiadającego wyobrażeniom w XIX wieku o odpowiednich standardach mieszkaniowych. Pojęcie prawne <<centrum życiowe>> jest wykorzystywane głównie jako kryterium sprawdzenia intencji osoby przebywającej lub zamierzającej osiedlić się z zamiarem stałego pobytu w określonym miejscu. Służy określeniu charakteru intencji pobytu: stały lub tymczasowy. Z tego powodu żaden hotel, nawet najelegantszy, nie może być potraktowany jako centrum życiowe osoby podróżującej. Tym bardziej za centrum życiowe kierowcy nie może zostać uznane jego stanowisko pracy”. (podkreślenia i pogrubienia własne).

Jeszcze dalej prof. Świątkowski słusznie zauważa: „Z uzasadnienia uchwały w sprawie II PK 1/14 wynika, iż stanowisko judykatury w tej kwestii uległoby zmianie , gdyby miejsce do spania zostało zorganizowane w odrębnej od kabiny kierowcy, odpowiednio przystosowanej części samochodu ciężarowego. Ciężarowy Samochód transportowy to nie „kamper” służący rekreacji turystycznej oraz odpoczynkowi wakacyjnemu. Projektując miejsce noclegowe w takim samochodzie należy uwzględnić przedstawione w uzasadnieniu wyroku II PK 298/12 realia pracy wykonywanej przez kierowców, ich bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo ruchu drogowego. Nałożenie na pracodawców obowiązku wypłacania kierowcom 25% ryczałtu noclegowego zamiast wyposażenia kabiny kierowcy w stałe miejsce do spania zwolni pracodawcę z obowiązku dbałości o bezpieczne świadczenie pracy przez kierowcę(podkreślenia i pogrubienia własne).

Dalej prof. A. Świątkowski porównując orzeczenia Sądu Najwyższego II PZP 1/14 oraz II PK 298/12 pisze: „(…) trafniejsze jest stanowisko przedstawione w wyroku II PK 298/12: <<wyposażenie pojazdu w miejsce do spania, z którego korzysta kierowca w czasie nocnego wypoczynku, wyłącza możliwość dochodzenia jakiejkolwiek rekompensaty za brak hotelu, chyba że co innego wynika z umowy lub aktów wewnętrznych>>”. (podkreślenia i pogrubienia własne).

Jeszcze dalej prof. Świątkowski niesłychanie trafnie zauważa: „Jeśli rzeczywiście Sąd Najwyższy podejmując powyższą uchwałę zamierzał odstąpić od stosowanej w praktyce przed nowelizacją ustawy o czasie pracy kierowców fikcji polegającej na zastępowaniu części wynagrodzenia dietami, należy stwierdzić, iż wykazał się brakiem wyobraźni, ponieważ dopiero po opublikowaniu tej uchwały <<rzeczywisty ekwiwalent pracy zostanie poniesiony z wynagrodzenia na diety>>”. (podkreślenia i pogrubienia własne).

Na zakończenie prof. Świątkowski wyraża opinię, iż: „Sąd Najwyższy powinien (…) przychylić się do opinii wyrażonej w piśmie procesowym Prokuratora Generalnego z 22 maja 2014 r. i orzec, że <<stworzenie kierowcy możliwości spania (nocnego snu) w kabinie samochodu podczas podróży służbowych w transporcie międzynarodowym stosownie do art. 14 ust. 1 CzasKierU zapewnienia bezpłatny nocleg, za który nie przysługuje zwrot kosztów>>, pod warunkiem, iż kabina kierowcy została odpowiednio przystosowana do noclegu”. „Na przeszkodzie podjęciu takiej uchwały nie stoją regulacje międzynarodowe wiążące polskie władze (…) umowa (…) AETR, (…) dyrektywa nr 2002/15 (WE), (…) rozporządzenie 561/2006 WE (…)”.

Dla porządku nadmienić warto, iż na takim samym stanowisku, jak zaprezentowane przez prof. Świątkowskiego i Prokuratora Generalnego, stoi także Komisja Prawna Głównego Inspektoratu Pracy, oddziały terenowe PIP (np.: w Rzeszowie i Jaśle), Minister Pracy i Polityki Społecznej oraz wiele Sądów Pracy w całym kraju, które oddalały powództwa odwołując się również między innymi do przytoczonej przez prof. Świątkowskiego argumentacji np.: Sądy w Warszawie, Krakowie, Chrzanowie, Bydgoszczy, Częstochowie, Gdańsku, Zduńskiej Woli, Łodzi, Zgorzelcu, Zamościu, Grudziądzu.

Podsumowując własne opracowanie prof. A. Świątkowski stwierdził jednoznacznie: „Z tego względu uważam, że ogólny wniosek do jakiego doszedł (…) Sąd Najwyższy w (…) uchwale, iż <<zapewnienie przez pracodawcę pracownikowi (…) odpowiedniego miejsca do spania w kabinie samochodu ciężarowego, (…) nie oznacza zapewnienia mu przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu § 9 ust. 4 rozporządzenia MPiPS nie jest trafny.

Wobec powyżej przedstawionej obszernej argumentacji prof. A.M. Świątkowskiego, z którą w pełni zbieżne jest stanowisko Prokuratora Generalnego, Komisji Prawnej Głównego Inspektoratu Pracy, oddziałów PIP, MPiPS, przedstawicieli specjalistycznych kancelarii prawnych transportowego prawa pracy (można tu przytoczyć szereg opracowań Mariusza Miąsko, Prezesa Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.) oraz innych wybitnych przedstawicieli doktryny (oprócz prof. Świątkowskiego warto przytoczyć stanowisko prof. A. Sobczyka, iż ryczałt zawsze służy pokryciu realnego kosztu, który pracownik powinien wykazaćPodróż służbowa, Monitor Prawa Pracy nr 8, wyd. C.H. Beck 2004) – można wyrobić sobie opinię, iż roszczenia kierowców w przypadku zapewnienia im nieodpłatnych noclegów w kabinie są co do zasady niesłuszne.

Trudno dalej utrzymywać stan, w którym Sądy (w tym Sąd Najwyższy) zasądzają wypłatę ryczałtów za noclegi wbrew treści normy, orzekając ze skutkiem wstecznym (retroaktywnie), wbrew opinii kluczowych państwowych (PG, MPiPS) oraz międzynarodowych (PIP, GIP) instytucji, a także wbrew stanowisku najwybitniejszych przedstawicieli doktryny prawa pracy.

 

 

 

 

Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).

 

Oceń artykuł

Poprzedni artykułJak uzyskać zwrot kosztów leczenia za granicą?
Następny artykułŁódź: uruchomiony Obszarowy System Sterowania Ruchem
Autor ponad 250 publikacji prawnych dotyczących w szczególności: europejskiego prawa pracy i ubezpieczeń społecznych mobilnych pracowników „delegowanych”, elementów prawa podatkowego pracowników -„rezydentów”, europejskich regulacji dot. okresów prowadzenia pojazdów, przerw i odpoczynków kierowców, międzynarodowego prawa użytkowania tachografów, prawa przewozowego, prawa mocowania ładunków, prawa przewozu ładunków szybko psujących się, prawa przewozu, materiałów niebezpiecznych, krajowego i unijnego prawa przewozu osób, międzynarodowych reguł handlowych Incoterms 2010, prawa administracyjnego branży TSL, elementów prawa ruchu drogowego.

2 KOMENTARZE

  1. Drogie panie odchudzanie proponuje zaczac od motywacji, jak chcecie cos na motywacje, poszukajcie sobie w goglu; odchudzanie przed i po by sasetka

  2. Ryczałty noclegowe należą się tylko PROFESOROM,MINISTROM,SENATOROM,LUDZIOM TEORETYKOM KTORZY nie mają pojęcia jak się żyje w budzie ciężarówki,przerażają mnie słowa panów mecenasów,profesorów,posłów,ministrów którzy siedzą w klimatyzowanych pomieszczeniach i piszą bzdury jakie to kierowcy CIEZAROWEK MAJA WYGODY,

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj