Autor publikacji: Dr Mariusz Miąsko Prezes Kancelarii Prawnej Viggen sp.j.
Artykuł 21. W celu uwzględnienia przypadków, w których Państwo Członkowskie stwierdzi, że miało miejsce naruszenie niniejszego rozporządzenia mogące powodować zagrożenie bezpieczeństwa na drodze, upoważnia ono odpowiedni właściwy organ do unieruchomienia pojazdu do czasu ustania przyczyny tego naruszenia. Państwa Członkowskie mogą zmusić kierowcę do skorzystania z dziennego okresu odpoczynku.
Unormowanie niniejszego artykułu odnosi się do zagadnienia naruszenia norm rozporządzenia 561/2006 WE, które mogą powodować zagrożenie bezpieczeństwa na drodze. Można, więc wnioskować, że legislator ma na myśli te unormowania, których źródło leży w uregulowaniach art. 6-9 niniejszego rozporządzenia. Chodzi, więc zasadniczo o uregulowania odnoszące się do okresów prowadzenia, przerw oraz odpoczynków kierowców. Normodawca wywodzi z naruszenia przedmiotowych norm trzy skutki prawne w postaci:
a) unieruchomienia pojazdu,
b) zawieszenia, ograniczenia,
c) cofnięcia, zawieszenia lub ograniczenia uprawnienia kierowcy do kierowania.
Pierwsza część analizowanego uregulowania odnosi się wyłącznie do zagadnienia określonego pod literą a).
Należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy dla realizacji tego uprawnienia organy kontrolne krajów członkowskich są związane bezpośrednio unormowaniem niniejszego rozporządzenia czy też wymagane będzie uregulowanie krajowe w formie aktów wykonawczych, określających procedurę unieruchomienia pojazdów. W celu odpowiedzi na przedmiotowe pytanie należy dokonać wykładni systemowej niniejszego uregulowania. Jego źródłem jest rozporządzenie unijne a więc akt prawny wywołujący skutek bezpośredni. Tak więc na poziomie analizy systemowej brak przeciwwskazań do zastosowania przedmiotowej normy ze skutkiem bezpośrednim przez organy kontrolne i wobec kierowcy ad hoc na drodze podczas kontroli.
Warto w tym miejscu zauważyć, że z samego faktu iż rozporządzenie wywołuje skutek bezpośredni wobec podmiotów nie wynika jeszcze automatycznie, że dane uregulowanie może być zastosowane w dowolnym momencie przez dowolny organ kontrolny. Po pierwsze warto zauważyć, że wykaz instytucji kontrolnych, uprawnionych z rozporządzenia unijnego może być ograniczony (określony) na poziomie uregulowania prawa krajowego. Tak też jest w przypadku prawa polskiego, gdzie wykaz organów kontrolnych został określony w art. 89 u.o.t.d. Po drugie należy zauważyć, że w wielu przypadkach wywołanie skutku bezpośredniego rozporządzenia będzie ograniczone szczególnym charakterem uregulowania, którego nie sposób wdrożyć w życie bez wcześniejszego uregulowania norm wykonawczych. Wyśmienitym przykładem na opisany w tym miejscu przypadek są uregulowania wskazane w punktach b) oraz c).
Wracając jednak do unormowania opisanego pod literą a), należy wskazać, że postulat „unieruchomienia pojazdu” aż do ustania przesłanek takiego działania, jest możliwy przez organy kontrolne do realizacji wyłącznie na podstawie uregulowania rozporządzenia, bez konieczności ustanowienia dodatkowych uregulowań wykonawczych.
Należy odnieść się jeszcze do zagadnienia „ustania przyczyn naruszenia”. Z uregulowania wynika bowiem, iż unieruchomienie pojazdu może ustać w chwili konwalidacji danego naruszenia. Można z tego wnioskować, że przy założeniu iż do unieruchomienia pojazdu może dojść w wyniku naruszenia norm okresów prowadzenia, przerw i odpoczynków oczywisty jest sposób konwalidacji, a więc poprzez odebranie odpoczynku lub przerwy określonej długości. Jest to bowiem jedyna możliwa metoda na zadośćuczynienie postulatowi bezpieczeństwa. Nie ma oczywiście wyraźnego zapisu ograniczającego możliwość unieruchomienia pojazdu w wyniku stwierdzenia innych naruszeń niniejszego rozporządzenia na poziomie szerszym niż wynikającym z norm art. 6-9, ale należy uznać, że właśnie te uregulowania stanowią swoistego rodzaju „esencję” rozporządzenia wpływającą na poziom bezpieczeństwa transportu drogowego.
Niniejszy dokument podlega ochronie prawnej na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (ustawa z dnia 4 lutego 1994 r., Dz. U. 06.90.631 z późn. zm.).
