Kontrole prowadzone przez ITD w siedzibach przedsiębiorstw nie należą do najprzyjemniejszej sfery działalności gospodarczej. Rozporządzenie ministra infrastruktury z 15 kwietnia 2010 r. w sprawie systemu oceny ryzyka podmiotów wykonujących przewóz drogowy w zakresie występowania naruszeń dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców (Dz. U. 2010 Nr 72, poz. 462) wprowadziło nowy sposób selekcji przewoźników do kontroli ITD w przedsiębiorstwie oraz klasyfikacje wagi poszczególnych naruszeń.
Tak więc do tego celu wykorzystywany jest współczynnik ryzyka występowania naruszeń, bowiem do planu kontroli w przedsiębiorstwach wykorzystane zostaną informacje z kontroli drogowych, o stwierdzonych naruszeniach oraz informacje z dotychczasowych kontroli w przedsiębiorstwach w danym roku, ujęte właśnie w postaci współczynnika ryzyka.
Każdy przewoźnik kontrolowany na drodze oraz w przedsiębiorstwie w zakresie naruszeń dotyczących przede wszystkim czasu prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców, trafia do centralnej ewidencji naruszeń.
W centralnej ewidencji naruszeń stwierdzonych w wyniku przeprowadzanych kontroli gromadzone są:
- dane i informacje o przedsiębiorcach,
- dane i informacje o kierowcach,
- dane i informacje o popełnianych przez przedsiębiorców i kierowców naruszeniach,
- informacje o przeprowadzonych kontrolach, w trakcie których nie stwierdzono naruszeń.
Centralną ewidencję naruszeń stwierdzonych w wyniku przeprowadzanych kontroli prowadzi Główny Inspektor Transportu Drogowego, który jest administratorem danych i informacji zgromadzonych w tej ewidencji.
Ustalenie ryzyka występowania naruszeń
Ustalenie ryzyka występowania naruszeń z zakresu czasu prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców następuje na podstawie wyników kontroli przeprowadzanej przez uprawnione do tego podmioty, tj. funkcjonariuszy Policji, inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego i Państwowej Inspekcji Pracy, funkcjonariuszy organów celnych i Straży Granicznej oraz upoważnionych pracowników zarządców dróg publicznych.
Określenie współczynnika ryzyka występowania naruszeń dotyczących czasu pracy kierowców oblicza się według wzoru podanego poniżej:
Na podstawie analizy stwierdzonych naruszeń dotyczących czasu prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców w danym roku kalendarzowym, Główny Inspektor Transportu Drogowego, do dnia 31 marca roku następnego, określa – na podstawie wyników kontroli podmiotów wykonujących przewóz drogowy, przeprowadzonych w roku kalendarzowym, dla którego został określony współczynnik – wartość wysokiego współczynnika ryzyka występowania naruszeń.
Jeżeli współczynnik obliczony dla danego przedsiębiorstwa transportowego będzie na poziomie równym lub wyższym od wskazanego przez Ministra Infrastruktury współczynnika, przedsiębiorstwo takie zostanie zakwalifikowane do kontroli ITD w siedzibie firmy. Niezmiernie pożądaną więc dla każdego przewoźnika, będzie informacja o poziomie wysokiego współczynnika ryzyka określonego przez MI. Podstawiając dane z kontroli drogowych do powyższego wzoru będzie można ustalić, czy dana firma kwalifikuje się do kontroli.
Zdecydowana większość naruszeń w zakresie wydłużenia czasu jazdy przez kierowcę lub skrócenia odpoczynku będzie traktowana jako poważne lub bardzo poważne naruszenie. W szczególności:
- bardzo poważne naruszenia, oceniane na 5 pkt., to m.in.:
- brak nazwiska lub imienia na wykresówce,
- niemożność okazania zapisów za dzień bieżący lub 28 dni wstecz,
- nieprzechowywanie przez przedsiębiorstwo wykresówek, wydruków czy wczytanych danych,
- niepoprawne stosowanie wykresówek lub kart kierowcy,
- uzależnienie wynagrodzenia od przebytej odległości lub ilości przewożonych rzeczy, (z czym można polemizować, gdyż ustawodawstwo unijne jak i krajowe dopuszcza taki sposób wynagrodzenia kierowców, jeżeli nie przyczynia się on do zagrożenia bezpieczeństwa na drodze lub powstawania naruszeń przepisów),
- przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej 11 h, jeśli nie jest dozwolone wydłużenie do 10 h lub przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej 12 h, jeśli jest dozwolone wydłużenie do 10 h,
- przekroczenie tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu powyżej 70 h,
- prowadzenie pojazdu bez przerwy powyżej 6 h,
- odebranie dziennego odpoczynku w wymiarze mniejszym niż 8 godz. 30 min. zamiast 11 godz.
- poważne naruszenia, oceniane na 3 pkt., to m.in.:
- przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej 10 godz. do 11 godz., jeśli nie jest dozwolone wydłużenie do 10 godz. lub przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej 11 godz. do 12 godz., jeśli jest dozwolone wydłużenie do 10 godz.,
- niewystarczająca liczba wykresówek w pojeździe,
- brak daty rozpoczęcia lub zakończenia używania wykresówki,
- nie zwrócenie się w terminie 7 dni kalendarzowych o duplikat karty kierowcy, która została zniszczona, działa wadliwie, została zgubiona lub skradziona.
- naruszenia mniejszej wagi, oceniane na 1 pkt., to np.:
- niedopuszczalne wyjęcie wykresówek lub karty kierowcy bez wpływu na rejestrowane dane,
- brak miejsca rozpoczęcia lub zakończenia używania wykresówek,
- brak numeru rejestracyjnego na wykresówce,
- przekroczenie czasu prowadzenia pojazdu bez przerwy do 5 godz.
źródło: Logsped
